Końskie i region po upadku Powstania Styczniowego

Nazwy niektórych miejscowości w powiecie koneckim zmieniono dopiero w 1926 roku. Zawiadomienie starosty koneckiego z dnia 30 lipca 1926 roku. Dokument w zbiorach KW. Pozwolę jeszcze sobie zacytować z pokazanego dokumentu inne zmienione nazwy: w gm. Przedbórz - Ładoga na Jabłonna; w gm. Borkowice Fadziejowka Duża na Tadeuszówka Duża; w gm. Borkowice Fadziejowka Mała na Tadeuszówka Mała; w gm. Grodzisko Niezabud Dobra na Podlesie; w gm. Końskie Gołofiej na Górny Staw; w gm. Odrowąż Mec na Modrzyce
Nazwy niektórych miejscowości w powiecie koneckim zmieniono dopiero w 1926 roku. 
Zawiadomienie starosty koneckiego z dnia 30 lipca 1926 roku. Dokument w zbiorach KW.
Pozwolę jeszcze sobie zacytować z pokazanego dokumentu inne zmienione nazwy: 
w gm. Przedbórz – Ładoga na Jabłonna; w gm. Borkowice Fadziejowka Duża na Tadeuszówka Duża; w gm. Borkowice Fadziejowka Mała na Tadeuszówka Mała; w gm. Grodzisko Niezabud Dobra na Podlesie; w gm. Końskie Gołofiej na Górny Staw; w gm. Odrowąż Mec na Modrzyce

Upadek powstania styczniowego spowodował pogorszenie się sytuacji politycznej i gospodarczej miasta i otaczającego go regionu. Zaborcy zaczęli likwidować wszystko co jeszcze w jakimś stopniu stanowiło odrębność od Cesarstwa Rosyjskiego. Stopniowo ograniczano odrębność prawną Królestwa Polskiego, nadając mu w końcu nazwę Priwislanskij Kraj (Kraj Nadwiślański). Zlikwidowany został Bank Polski. Aby odciągnąć chłopów od powstania i zyskać sobie ich przychylność w dniu 2 marca 1864 roku zniesiona została pańszczyzna, a wraz z nią władza dziedzica, zastępując ją urzędem wójta, wybieranego przez chłopów. Wzmogły się represję i rusyfikacja. Zaborcy przystąpili do utworzenia na Ziemi Koneckiej kilku nowych wsi co miało na celu przekonanie ludności wiejskiej o dobroci cara a także było okazją do wprowadzania rosyjskich nazw miejscowości. W ten sposób powstały po roku 1867 – lub też miały powstać bo nie wszystkie planowane osady udało się władzom utworzyć z powodu braku chętnych. Nowe miejscowości: Niezabud Dobro koło Radoszyc, Rozguł koło Miedzierzy, Aleksandrodar koło Niekłania, Prijutino koło Odrowąża, Błagodać koło Mnina, Gierogiewskoje koło Fałkowa, Ruskaja Osnowa koło Czermna i Subbotkino. Tworząc je nie wykazywały władze carskie hojności gdyż nadawane grunty stanowiły przeważnie małe działki z nieatrakcyjnych tak zwanych „odpadów leśnych”.

Niektóre z tych obcobrzmiących nazw nie przyjęły się, inne nabrały z czasem bardziej swojskiego brzmienia. I tak Prijutino stało się Przyjęciniem, a potem Nowym Odrowążkiem, Gieorgiewskoje; Giergielówką – dziś Zygmuntów, Subbotkino: Sobótką. Do dziś przetrwały tylko: położony na trasie Końskie – Sielpia – Kielce, Rozguł, Błagodać, dziś cześć Mnina oraz Osnowa (już bez dodatku Ruskaja), część wsi Czermno.

Rusyfikacji mała służyć także przeprowadzona w roku 1867 reforma administracyjna. Obszar Królestwa Polskiego podzielono na 10 guberni. Dawną gubernię radomską podzielono na gubernię radomską i kielecka, tworząc zarazem powiat konecki. Nowo utworzony powiat terytorialnie należał do guberni radomskiej, posiadał rozległy obszar z miastami: Końskie Przedbórz, Szydłowiec, Radoszyce i Gowarczów oraz 18 gmin wiejskich, którym nadano nazwy przeważnie od ich siedzib. Już w rok później za udział w powstaniu odebrano prawa miejskie miejscowościom Radoszyce i Gowarczów. W Końskich stacjonował garnizon rosyjski, który posiadał letni obóz ćwiczeń w podmiejskiej wsi Barycz.

Andrzej Fajkosz

[Zacytowałem fragment niepublikowanej książki Andrzeja Fajkosza, Zarys historii Końskich i okolicy do 1939 r. Maszynopis w zbiorach KW]