konecki tygiel narodów

80 lat temu Niemcy deportowali koneckich Żydów do obozu zagłady

niedziela, 13 listopada 2022 / konecki tygiel narodów

Marian Chochowski – wspomnienia mojej mamy Deportacja koneckich Żydów do obozu zagłady – listopad 1942  Ulica Warszawska wyróżniała się spośród innych ulic w mieście chyba tylko tym, że po jej zachodniej stronie ponad dachami parterowych budynków chederu (szkoły żydowskiej) i mykwy, górowała sylwetka drewnianej synagogi. Jej duże okna wpatrywały się w ubogą dzielnicę żydowską zwaną w języku jidysz – sztetl. Przechodząc obok ulicą nie sposób …

80 lat temu Niemcy deportowali koneckich Żydów do obozu zagłady Czytaj dalej »

Synagoga konecka – wędrówka przez wieki

sobota, 19 listopada 2022 / konecki tygiel narodów

O synagodze koneckiej zamieszczałem już kilka artykułów na stronie konskie.org.pl. Nie spodziewałem się odnaleźć cokolwiek odkrywczego – myliłem się. Zacznę zatem od ciekawej relacji prasowej o pogrzebie z 1907 roku: Trzynaście karawanów W Końskich (g. [gubernia] radomska) odbył się tych dniach oryginalny pogrzeb, złożony z trzynastu karawanów, które udały się od synagogi na cmentarz żydowski [ulicą Nowy Świat]. Za pogrzebem tym szli prawie wszyscy Żydzi z miasteczka. Na karawanach …

Synagoga konecka – wędrówka przez wieki Czytaj dalej »

Spalenie synagogi. Końskie, 11 września 1939

sobota, 3 grudnia 2022 / konecki tygiel narodów

Rozgrzane gorącymi promieniami słońca ulice z małymi parterowymi domami były puste, tylko od czasu do czasu jakaś postać w czarnym chałacie przemykała się jak duch i znikała w czeluściach bram. Dzień zbliżał się ku wieczorowi, cienie budynków stawały się coraz dłuższe i słały ciemnymi pasmami na bruku ulic 3 Maja i Piłsudskiego. Dzielnica żydowska wokół synagogi tego dnia sprawiała wrażenie jakby wymarłej. Nie widać było ludzi, którzy ukryci …

Spalenie synagogi. Końskie, 11 września 1939 Czytaj dalej »

Moi dziadkowie: Helena i Stanisław Podrzyccy. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata

sobota, 17 grudnia 2022 / konecki tygiel narodów

Helena Podrzycka ur. 18 marca 1911 r. w Łyszkowicach k. Łodzi. Do Końskich, w których mieszkała do 1945 r. przeprowadziła się z rodziną ze Skarżyska-Kamiennej około roku 1940. Zajmowała się domem i wychowywaniem trojga dzieci – Magdaleny, Bohdana i Małgorzaty. Borykając się z trudnościami i ciężkimi warunkami okupacji hitlerowskiej pomagała ludziom, była uczynną i wrażliwą na krzywdę. Mąż Heleny – Stanisław Podrzycki ur. 4 czerwca 1906 r. w Krośniewicach. Był sędzią [sędzia …

Moi dziadkowie: Helena i Stanisław Podrzyccy. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata Czytaj dalej »

Koneckie studnie II

środa, 28 grudnia 2022 / konecki tygiel narodów

W lutym 2010 zamieściłem artykuł o koneckich studniach. Przedstawiłem dość prymitywny, aczkolwiek ciekawy i dokładny szkic – plan Końskich z lat 30. XX wieku z umiejscowieniem studni. Artykuł kończy się refleksją: Może warto umieścić w planach rewitalizacji koneckiego centrum rekonstrukcję takiej studni; są plany studni z połowy XIX wieku. Takie tam naiwne autorskie ble, ble, ble… A swoją drogą przy opracowywaniu planów rewitalizacji koneckiego …

Koneckie studnie II Czytaj dalej »

Zaginiony „stary świat” – koneckie kuczki

niedziela, 15 stycznia 2023 / konecki tygiel narodów

O kuczkach i Sukot Kuczka (hebr.: suka, pol.: przybytek, jid.: suke)– namiot, szałas z gałęzi budowany przez Żydów w związku z jesiennym świętem Sukot (w Polsce nazywanym – „Świętem Szałasów” lub „Świętem Kuczek”). Zwyczaj, a nawet nakaz ten wywodzi się z tradycji biblijnej, z „Księgi Kapłańskiej”. Jest w niej napisane, że Żydzi piętnastego dnia siódmego miesiąca, po zebraniu plonów ziemi (z pól, sadów, winnic), będą przez siedem dni obchodzić święto …

Zaginiony „stary świat” – koneckie kuczki Czytaj dalej »

Broncia Kapilman z koneckiego getta. Końskie – mapa getta

sobota, 5 listopada 2022 / konecki tygiel narodów

Koneckie getto ul. Berka Joselewicza – dzieci.  Skan fotografii udostępnił Mateusz Partyka. Wywózka Żydów w Nieznane Był rok 1942, rok obfitujący w zwycięstwa Niemców na wschodzie. W Generalnym Gubernatorstwie, to jest na odcinku, na którym Niemcy pozwolili wegetować Polakom i Żydom, rok ten obfitował w masowe rozstrzeliwania ludzi Bogu ducha winnych, w pożogę, w aresztowania.Ci co pozostali przy życiu, snuli się po mieście smutni i otępiali. Ciągle jakieś wieści straszliwe krążyły z ust …

Broncia Kapilman z koneckiego getta. Końskie – mapa getta Czytaj dalej »

Volksdeutsche – siła robocza do gospodarstw wiejskich na okres żniw… Opoczno lipiec, sierpień 1945 – trzy dokumenty

sobota, 5 listopada 2022 / konecki tygiel narodów

W posiadanych zbiorach odnalazłem (już zresztą dawno) trzy dokumenty z lipca i sierpnia 1945 roku. Rozpraszają one nieco mrok mojej niewiedzy w tym temacie. Początkowo miałem połączyć publikację tych dokumentów z poufnym (wówczas – 1946 r.): Wykazem przestępców wojennych z terenu miasta Końskich… ale to raczej zupełnie inny temat i wymaga odrębnego przedstawienia.Czy publikacja pomoże zrozumieć Państwu klimat tamtej minionej epoki, pogłębi Państwa wiedzę? Krzysztof Woźniak Nieco korepetycji.Volksdeutsche …

Volksdeutsche – siła robocza do gospodarstw wiejskich na okres żniw… Opoczno lipiec, sierpień 1945 – trzy dokumenty Czytaj dalej »

Perła. Rodziny żydowskie w Kornicy i Górnym Stawie k. Końskich

sobota, 5 listopada 2022 / konecki tygiel narodów

Jedna z Żydówek rodziny Frajdenrajch. Fotografia i treść podpisu z książki Marka Piwowarczyka, Kornica. Prawdopodobnie przedstawia Perłę (?) W Kornicy żyły dwie rodziny żydowskie. Rodzina Szajfarbera – właściciela młyna na Górnym Stawie, składająca się z czterech osób tj. Josek, Moszek i dwie kobiety o nieustalonych imionach , oraz rodzina Frajdenrajch, do której należeli: Josek, Gitla, Szajndla, Moszek, Perła, Topka, Abram i Haim. Rodziny te przebywały we wsi do lata 1942 r. tj. do momentu …

Perła. Rodziny żydowskie w Kornicy i Górnym Stawie k. Końskich Czytaj dalej »

Włosi w Końskich w I połowie XIX w. Architekci, cukiernicy, urzędnicy rządowi…

sobota, 5 listopada 2022 / konecki tygiel narodów

Dokument, który towarzyszył z pewnością włoskiemu architektowi Franciszkowi Marii Lanciemu.  Dokument w zbiorach KW. Piotr BirettiW dokumencie jest mowa tym, że: Piotr Biretti sprzedał swoja cukiernię w Końskich Piotrowi Gianelli za 50.000 zł pol. z całym urządzeniem, materiałami i „billardami”.[Akt notarialny, nr rep. 189 z 18.08.1830] Jan DziboniW I połowie XVIII wieku, podczaszy hrabia na Niekłaniu, członek Bractwa Różańca św. w Końskich.W 1732 r. Jan Dziboni, podczaszy Mścisławski, pisał się in Magna Nieklań …

Włosi w Końskich w I połowie XIX w. Architekci, cukiernicy, urzędnicy rządowi… Czytaj dalej »