Trochę „rzeczy pierwszych”:
Przez długi okres (myślę o okresie międzywojennym II RP i po II wojnie) w Końskich funkcjonowały dwie apteki. W porównaniu z okresem dzisiejszym, gdzie jest ich około 30. – ja przynajmniej straciłem rachubę; to zmiana nie tylko ilościowa.
Chcę porozmawiać z państwem o dwóch aptekach:
- Apteka Urszuli Ossowskiej, 3 Maja 16 – nr tel. 50.
- Apteka Z. Fuksiewiczowej, 3 Maja 32 – nr tel. 66 (w spisie tel. z 1939 r. wymieniony jest Jan Fuksiewicz i &) .
Dodam, że jedna z „dzisiejszych” aptek dorównuje wymienionym wystrojem wnętrza, klimatem, widokiem starych pojemników aptecznych i eksponatami muzealnymi – będę ją zapewne opisywał – to będzie fascynująca historia.
W zapiskach, które prowadził Henryk Seweryn Zawadzki odnalazłem nazwisko pierwszego, znanego koneckiego aptekarza. Był nim: Paulus Ratayski; wymieniony w roku 1800 (str. 45) w księgach metrykalnych.
Według książki Pamiatnaja kniżka Radomskoj guberni z 1908 w powiecie koneckim praktykowało kilku farmaceutów. I tak:
- w Końskich: prowizor farmacji Iwan Osipowicz Radwan (prowizor farmacji – daw. tytuł zawodowy uzyskiwany przez pracowników aptek po kursie uniwersyteckim i praktyce zawodowej, niższy od magistra farmacji),
- w Przedborzu: prowizor farmacji Stanisław Antonowicz Długoszewski,
- w Szydłowcu: prowizor farmacji Osip Michajłowicz Gołaszewski,
- w Radoszycach: prowizor farmacji Michaił Michajłowicz Radkowski,
- w Kamiennej: prowizor farmacji Osip Aleksandrowicz Bojarski (przy stacji Skarżysko, Droga Żelazna Nadwiślańska),
- Odrowąż: prowizor farmacji Zdzisław Karłowicz,
- Bliżyn: prowizor farmacji Andrzej Osipowicz Deja.
Można przypuszczać, że prowadzili oni apteki w wymienionych miejscowościach. Był też skład apteczny w powiecie koneckim we wsi Skarżysko; prowadzony przez prowizora aptecznego Ignacego Jana Pawłowicza Kasprzyckiego i w Szydłowcu prowadzony przez Fomę Kazimirowicza Bryla.
Tyle urzędowych, ciekawych informacji. Może odezwą się potomkowie właścicieli aptek, może zachowały się fotografie, dokumenty?
Apteka Urszuli Ossowskiej, 3 Maja 16 – nr tel. 50
– Pierwsza wzmianka o aptece (mowa o miejscu – późniejsza apteka pani Urszuli Ossowskiej) pochodzi rymowanej kroniki naszego miasta i dotyczy rewolucyjnych wydarzeń 1905 r. w Końskich (Kazimierz Kapel, Liryczny pamiętnik legionisty. Moje kartki 1903-1920, Kraków 2005):
W fabryce Hochberga, u szczytu komina,
Zawiesili robotnicy czerwone sztandary…
A policja aresztuje, bije napomina…
Przyszła karna ekspedycja: rabunki i kary.
Wtem bojownicy w przebraniu, więźniów uwolnili…
Wojsko poszło w pościgu… Strażnicy się skryli
Ja idę do apteki – już ją widzę w dali…
Magistrat – przystanąłem – policjant w ordynku…
Padły strzały… i strażnik na chodnik się wali…
Apteka mieściła się w piętrowym budynku dawnego magistraty. Historię kamienicy opisałem na stronie w artykule: Końskie. Dom przy ul. Piłsudskiego 16, 18 – Stary magistrat, koza i dzwon, 7 lipca 2011.
Apteka Z. Fuksiewiczowej, 3 Maja 32
Apteka mieściła się w murowanym, parterowym, zabytkowym budynku z II połowy XVIII wieku, z okresu tak zwanej pierwszej zabudowy. Trzeba dodać, że budynek nie cieszył się reprezentacyjnym wyglądem. Już w III RP stary budynek odrodzono szczelnym płotem i jednego dnia i nocy zburzono.
Wg relacji mieszkańców Końskich budynek posiadał piękny okrągły piec kaflowy koloru jasno fioletowego i ceramiczny kominek pamiętający czasy Małachowskich, koloru jasno zielonkawego. Co się z nimi stało?
Aptekę pamiętam z czasów młodzieńczych. Fascynowały mnie i wzbudzały jednocześnie zaniepokojenie tajemnicze napisy w języki łacińskim, między innymi napis: Drastica Narkotica, na przeszkolonych drzwiczkach szafy aptecznej.