Koło Szybowcowe w Końskich 1935-38. „Koneckie” śmigło

Przy kole szybowcowym istniała modelarnia lotnicza. Podpis na fotografii: 
Pracownia robót ręcznych – zajęcia w klubie lotniczym 1937 [tu prowadzi Mikołaj Zajączkowski]. 
Fot. A. Borowiec [pieczątka], w zbiorach KW.

Na przykład; kwietnik

Rozpoczynając pięć lat temu dział Koneckie skrzydła spodziewałem się szerszego odzewu czytelników – zaś życie strony pobiegło w nieco innych kierunkach. Postanowiłem nieco reaktywować ten temat. Przedstawiam „oczywiste” informacje z lat 1935 – 38 zawarte w Sprawozdaniu Dyrekcji Państwowego Gimnazjum… A tak przy okazji pokazuję koneckie śmigło – z Radomia (a w zasadzie jego pozostałość). Wiem, że dwa kolejne – całe, przedwojenne śmigła są w zbiorach w Końskich i na Baryczy. Czy poznamy ich historię?
Z informacji od czytelnika strony konskie… Piotra Borkowskiego:
Interesuje mnie historia tych śmigieł, ponieważ w mojej rodzinie jest jedno śmigło które zostało przepołowione i zrobiono dwa kwietniki. Jeden jest u mojej rodziny w Radomiu, a druga część u cioci mieszkającej koło Piotrkowa. Śmigło jest drewniane, oczywiście przedwojenne i stoi w pokoju jako kwietnik. Ciocia nie wie skąd dziadek je przytargał. [zostało przywiezione z Końskich?]
[Dziadek to Kazimierz Borkowski, AK Końskie, areszt. 20.08.1943, KL Auschwitz, zm. 1981]. Wiem poza tym że dziadek przed wojną należał do klubu Sokoła. Po wybuchu wojny walczył w BCh, później w AK. [Może ktoś więcej będzie mógł powiedzieć o Kazimierzu Borkowskim?]
Pracował w KZO. Pod szyldem straży pożarnej zakładowej była utworzona drużyna AK. Robili akcje dywersyjne. W 1943 roku uczestniczył w akcji na niemiecki transport z bronią. Podczas powrotu został schwytany przez gestapo i osadzony w Oświęcimiu, a później wywieziony do Buchenwaldu. Tam doczekał końca wojny i podczas likwidacji obozu uciekł z transportu egzekucyjnego. Do domu wrócił boso – ważył wtedy 40 kg.
Sam jestem honorowym członkiem koneckiego AK, uczestniczę w jego imprezach.

Pierwsze koneckie śmigło, w zasadzie jego połowa spełniająca rolę kwietnika. 
Z dużą dozą prawdopodobieństwa można powiedzieć, że pochodzi z Końskich.

Koło Szybowcowe w Końskich 1935-38

Istnieje na terenie zakładu od roku 1932. Posiada swój zarząd, do którego wchodzą uczniowie, delegaci poszczególnych klas.
* [Fragmenty tekstu oznaczone gwiazdką pochodzą ze Sprawozdania… za rok 1935/36]
Na czele Komitetu Powiatowego Szybowcowego stoi dyrektor gimnazjum p. Józef Lambert. Na czele koła gimnazjalnego stoi prezes koła, uczeń klasy VIII Henryk Podkowiński, oraz zarząd wybrany przez młodzież. Opiekę nad kołem szybowcowym oraz jego pracami sprawuje nauczyciel gimnazjum Mikołaj Zajączkowski. Członkami Koła Szybowcowego są również wszyscy pp. nauczyciele i pewna grupa osób starszych z miasta. Ogółem liczba członków wynosi 129 osób. Koło gimnazjalne liczy 62 członków i posiada swoje sekcje, jedną przy gimnazjum w Skarżysku, liczącą 34 członków, a drugą w Opocznie, liczącą 46 członków.

Praca w Kole Szybowcowym rozwijała się normalnie według ustalonych już wytycznych. Celem pracy w kole jest przygotowanie z pośród młodzieży elementu zdolnego do służby w naszym lotnictwie i spadochroniarstwie.
Do tego celu dąży koło przez żywą propagandą idei lotnictwa przy każdej sposobności, jako też przez organizowanie kursów teoretycznych na temat zagadnień lotniczych i spadochroniarskich oraz kursów praktycznych szybownictwa i spadochroniarstwa.
Przy Kole Szybowcowym istnieje sekcja spadochroniarska.
Członkowie Koła Szybowcowego w liczbie 52 osób wysłuchali 10-dniowego kursu teoretycznego spadochroniarskiego.
Wszyscy członkowie sekcji spadochroniarskiej odbędą skoki z wieży w Kielcach, a ci, którzy już mają za sobą skoki wieżowe, w miesiącu czerwcu odbędą przeszkolenie w skokach z samolotu. Na kurs skoków z samolotu deleguje koło 10 osób.
Przy Kole Szybowcowym istnieje modelarnia lotnicza, której wyniki pracy są coraz to pomyślniejsze, czego dowodem jest zdobycie przez modelarzy Koła Szybowcowego drugiego miejsca na wojewódzkich zawodach modelarskich w 1938 roku.
Przy Kole Szybowcowym istnieje szkoła, która posiada własne 3 szybowce, hangar i niezbędny sprzęt szkoleniowy.
* Koło Szybowcowe posiada własną szkołę szybowcową na Baryczy, 4 km od Końskich. W 1935 roku wyszkolono we własnej szkole 7 pilotów szybowcowych. Szkoła posiada 3 szybowce i własne tereny, przydzielone do dyspozycji przez DOK [Dowódca Okręgu Korpusu] w Łodzi. W bieżącym roku [1936] Koło Szybowcowe otrzymało hangar mogący pomieścić 4 szybowce. Koło Szybowcowe posiada własny warsztat reperacyjny i zamienne części do szybowców. W bieżącym roku będzie czynna szkoła szybowcowa przez całe lato i przypuszczalnie wyszkoli 40 pilotów szybowcowych. Koło Szybowcowe prowadzi własną bibliotekę, liczącą ponad 120 tomów. Prenumeruje następujące pisma: Przegląd Lotniczy, LotPolskę Skrzydlatą. Członkowie koła biorą żywy udział we wszelkich imprezach LOPP i w konkursach modelarskich. Zarząd Koła Szybowcowego odbył w bieżącym roku [1935-36] 12 zebrań, w tym 2 walne.

Może czytelnicy strony podpowiedzą na podstawie wypalonych symboli: 
z jakiej wytwórni pochodzi śmigło?, z jakiego okresu?, jakiemu samolotowi służyło?

W roku sprawozdawczym [1937-38] szkoła będzie czynna przez miesiące wakacyjne i ma zamiar wyszkolić około 30 pilotów w kat. A oraz umożliwić trening wyszkolonym pilotom. Wysłało na szkolenie do Polichna 6 swoich członków, umożliwiając im zdobycie wyższego szczebla szkoleniowego.
Zarząd Koła zorganizował wycieczkę członków do Lwowa na wystawę lotniczą, oraz organizuje wycieczkę do Masłowa na ogólnopolskie zawody szybowcowe.
Koło szybowcowe posiada:

  • pilotów motorowych 8
  • pilotów szyb. w kat. A 27 (7*)
  • 
pilotów szyb. w kat. B 16 (26*)
  • 
pilotów szyb. w kat. C 9 (9*)

* Dorobek koła szybowcowego za czas 1932 do 1936. Z wyszkolonych pilotów 2 odbywa służbę w szkole oficerskiej w Dęblinie, a jeden szkoli się na instruktora do prowadzenia własnej szkoły. 6 zostało w bieżącym roku [1936] przyjętych na szkolenie motorowe w PW. Inni szkolą się w dalszych kategoriach. W bieżącym roku szkolnym [1936] ponownie zostało przyjętych do do PW lotniczego 8 osób.

Wysłano przez Koło Szybowcowe do PW motorowego 4 członków.

[w: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Liceum i Gimnazjum 
im św. Stanisława Kostki w Końskich, za rok szkolny 1937/38, rozdz. 
Koło Szybowcowe i 1935/36. Korzystałem ze Sprawozdań… 
będących w zbiorach Muzeum Regionalnego PTTK w Końskich 
– dodam, że muzeum od 7.10.2009 r. – na uchodźstwie]