Kapliczka przydrożna z początku XIX wieku, kolumna kamienna na cokole, z żeliwnym krzyżem i kogutkiem [Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom III, województwo kieleckie, zeszyt 5, powiat konecki, 1958 rok] Tyle lakonicznie podaje katalog. Sama kapliczka położona dzisiaj na południowym skraju wsi (jej pierwotna lokalizacja jest mi nieznana) ma swoją legendę sięgającą czasów powstania styczniowego. Podanie ludowe głosi, że skarbnik przemykającego oddziału partii powstańczej będąc w zagrożeniu, zakopał pod kapliczką kasę pułkową. Legenda ta była na tyle silna, że oddziaływała bardzo na umysły ludzi, a „obraziorze”, „druciorze” i różnej maści domokrążcy roznosili tą wiedzę daleko, daleko, niczym wiatr dmuchawce… dalej niż oczy poniosą. W okresie międzywojennym najczęściej pod osłoną nocy odbywało się kopanie skarbu.
Na zasypywanie wyrobiska nie było najczęściej czasu i teren wokół kapliczki zaczął wyglądać jak duże kretowisko. Proceder był na tyle uciążliwy, że władza wioskowa wyznaczyła stałe warty do pilnowania terenu wokół kapliczki. Złapanych nieszczęśników najczęściej rano zbiorowo „obijano”, skutecznie, by ochota do kopania odeszła. Historia odżyła w pierwszych miesiącach stanu wojennego w 1982 roku. Pojawili się wojskowi z wykrywaczami metalu, długo przeczesywali teren… Kapliczka obroniła swoją legendę.
Tą historią chciałbym rozpocząć cykl: Kapliczki, figury przydrożne. Nieżyjący już p. Andrzej Fajkosz pracował nad wykonaniem dokumentacji kapliczek regionu. Bardzo namawiał mnie do współpracy wyjaśniając jak powinny być wykonane opisy i fotografie: opis winien zawierać dokładną treść inskrypcji (napisu), datę powstania, nazwisko wykonawcy – kamieniarza, który wykonał kapliczkę (jeżeli jest znane), fotografie zaś wykonane w dzień niesłoneczny, by uniknąć ostrych cieni. Zespół z inspiracji PTTK Końskie, pod przewodnictwem p. Fajkosza wykonał w latach osiemdziesiątych kilkadziesiąt fachowych opisów; dokumentacja ta niestety zaginęła. Namawiam wszystkich do nadsyłania fotografii i opisów, będę je umieszczał w układzie alfabetycznym miejscowości ze wskazaniem autora noty. A może ktoś ma tak rzadkie już dzisiaj fotografie z majówek przy kapliczkach.