![Pistolet skałkowy (bateryjny) - typ pistoletu pojedynkowego, stanowił własność Stanisława Małachowskiego. Wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia - eMWPaedia. Pistolet skałkowy (bateryjny) - typ pistoletu pojedynkowego, stanowił własność Stanisława Małachowskiego. Wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia - eMWPaedia.](https://konskie.org.pl/wp-content/uploads/2022/11/pistolet-skalkowy-gen-stanislawa-malachowskiego-177.jpg)
Pistolet wykonany w czasie powstania listopadowego w manufakturze zbrojeniowej w Końskich. Manufaktura ta, została utworzona w początkach 1831 r. w dobrach Stanisława Małachowskiego i działała do sierpnia tego roku, kiedy to została zniszczona przez korpus rosyjski gen. Rüdigera. Broń została wykonana jako prezent dla właściciela, a zarazem regimentarza czterech województw lewobrzeżnej Wisły. Z tego powodu na lufie wygrawerowany został napis: Fabryka Polska Naczelnemu Wodzowi, który początkowo interpretowano jako dedykację dla generała Skrzyneckiego. Przeczą temu jednak wyryte na głowicy słowa: Stanisław Małachowski. Sprawa ta nie została do dziś jednak rozstrzygnięta. W okresie miedzywojennym pistolet trafił do kolekcji marszałka E. Rydza-Śmigłego. Wraz z nią został ukryty w 1939 roku w leśniczówce Czemiernikach koło Lubartowa. Odnaleziony po wojnie, w 1947 roku został przekazany przez Zarząd Lasów Państwowych do zbiorów Muzeum Wojska Polskiego.
![Pistolet skałkowy wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. Napis rytowany na lufie: Fabryka Polska Naczelnemu Wodzowi. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia - eMWPaedia. Pistolet skałkowy wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. Napis rytowany na lufie: Fabryka Polska Naczelnemu Wodzowi. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia - eMWPaedia.](https://konskie.org.pl/wp-content/uploads/2022/11/pistolet-skalkowy-gen-stanislawa-malachowskiego-178.jpg)
![Pistolet skałkowy wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. Wyryte na głowicy słowa: Stanisław Małachowski. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia - eMWPaedia. Pistolet skałkowy wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. Wyryte na głowicy słowa: Stanisław Małachowski. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia - eMWPaedia.](https://konskie.org.pl/wp-content/uploads/2022/11/pistolet-skalkowy-gen-stanislawa-malachowskiego-179.jpg)
Wyryte na głowicy słowa: Stanisław Małachowski.
Broń posiada ciekawą konstrukcję: zamek skałkowy zaopatrzony jest w specjalną rolkę współpracującą z pokrywą panewki, łańcuszek sprężyny głównej oraz osłonę przeciw deszczową. Lufa jest gwintowana na całej długości precyzyjnym gwintem włoskowym typowym dla pistoletów pojedynkowych. Na płycie głównej wyryto nazwisko miejscowego rusznikarza: Gepart w Końskich.
![Pistolet skałkowy wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. Na płycie głównej wyryto nazwisko koneckiego rusznikarza: Gepart w Końskich. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia Maciej Clunowicz. Pistolet skałkowy wykonany w manufakturze zbrojeniowej w Końskich w 1831 r. Na płycie głównej wyryto nazwisko koneckiego rusznikarza: Gepart w Końskich. W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, fotografia Maciej Clunowicz.](https://konskie.org.pl/wp-content/uploads/2022/11/pistolet-skalkowy-konskie.jpg)
Mimo, że kurek jest dorobiony, ogólne cechy charakterystyczne wskazują na wykonanie w jednej z przodujących pracowni rusznikarskich początku XIX wieku. Łoże, nieco gorszej jakości niż zamek posiada nietypowy kształt: ostro zagięty chwyt był spotykany w pojedynkowej broni angielskiej i to wytwarzanej stosunkowo krótko, pomiędzy 1815 a 1825 rokiem. Co ciekawe, łoża tego rodzaju były znacznie krótsze od opisywanego.
Kaliber: 15 mm
Długość: 34,2 cm
Waga: 830 g
Długość lufy: 20,5 cm
![Pierwsza strona egz. nr 1 Zeszytu Historycznego z podpisami wydawców oraz stronę z dedykacją autora Henryka Seweryna Zawadzkiego. Pierwsza strona egz. nr 1 Zeszytu Historycznego z podpisami wydawców oraz stronę z dedykacją autora Henryka Seweryna Zawadzkiego.](https://konskie.org.pl/wp-content/uploads/2022/11/art-graf-konskie-461.jpg)
Wydawnictwo ART GRAF – Końskie założone przez Leszka Ślipskiego i Krzysztofa Woźniaka powstało 20 lat temu. Pierwszą wydaną i wydrukowaną pozycją była książka Henryka Seweryna Zawadzkiego, Fabryka broni w Końskich – Pomykowie. Zamieściliśmy tu po raz pierwszy fotografie pistoletu skałkowego, dodatkowo ukazał się między innymi słownik rusznikarzy.
Pamiętam jak wspaniale pachniała ta książka farbą drukarską i jakie wielkie nadzieje z nią wiązaliśmy – życie jak zwykle ułożyło się swoimi torami.