Zaginiona rzeźba Chrystusa Frasobliwego
z kapliczki w Rogowie
W artykule Rogów koło Końskich. Kapliczki, krzyże, rogowscy kamieniarze, zamieszczonym na stronie 22.07.2013 napisałem:
Rogów, ul. Gwardii Ludowej. Na ceglanym, mocno nadwątlonym postumencie ludowa, kamienna rzeźba Chrystusa Frasobliwego z XVIII/XIX wieku. – „pod parasolem”. Prawdopodobnie została skradziona?
Dzisiaj sytuacja nieco się zmieniła – dysponuję kopiami fotografii wykonanymi w latach 30. XX wieku przez p. Henryka Seweryna Zawadzkiego. Publikuję je zatem z wątłą nadzieją na odnalezienie rzeźby. Przyznam się też, że ostatni ślad zaginionej – skradzionej rzeźby prowadzi do Końskich. Zakładam, że rzeźba jest jednak w prywatnych rękach – może ktoś ją rozpozna, dowie się, że nieświadomie kupił skradzioną rzeźbę Chrystusa Frasobliwego z przełomu XVIII/XIX wieku? Ponawiam zatem apel o zwrot rzeźby mieszkańcom Rogowa.
Muszę jeszcze dodać, że po publikacji artykułu otrzymałem wiadomość: Z dziada pradziada taka informacja, że Jezus Frasobliwy w Rogowie prawdopodobnie jest dziełem Barańskiego (lokalnego kamieniarza – rzeźbiarza). Informacja ta wymaga zapewne potwierdzenia.
Krzyż przy drodze prowadzącej do Teklinowa,
Głębokiej Drogi i Kolonii Szczerbackiej
Z tymi miejscowościami (ich opisem), a szczególnie z tym drewnianym krzyżem mam pewien problem. Brak wszelkich informacji. Pozostaje rozpocząć watek z nadzieją na jego dalsze uzupełnianie.
Krzyż stoi przy drodze nr 749 prowadzącej z Końskich w stronę Ruskiego Brodu, po prawej stronie, przy skrzyżowaniu drogi w stronę Kolonii Szczerbackiej. Wcześniej musimy minąć dwie miejscowości: Teklinów i Głęboką Drogę.
Wszystko to przytaczam dla spodziewanej szybkiej interwencji. Uszkodzony jest odlew Chrystusa. Niezbędne jest połączenie – chyba znitowanie i zabezpieczenie połączenia. Sam krzyż jest bardzo ciekawy. Posiada indywidualną, odlewaną tabliczkę informującą o fundatorach:
TOMASZ
JÓZEFA
SZATKO
WSC Y
FUNDATO
ROWIE
DNIA 23
MAIA 1863
ROKU
Ciekawią mnie nie tylko losy fundatorów, ale chociażby pytanie w której hucie odlano indywidualną tabliczkę: stąporkowskiej, bliżyńskiej? A może innej?
Data na tabliczce podpowiada związek z powstaniem styczniowym. Czy taki był? Związany z datą, a może osobami sponsorów?
Zacznę od etymologii nazwy wsi Kolonia Szczerbacka:
Kolonia nazwa osad drobnych, powstających z rozdzielenia większych obszarów folwarcznych na małe kilkunastomorgowe części, nabywane przez włościan albo przybyszów z niemieckich sąsiednich prowincji. Dawniej nazywano takie wsie złożone z drobnych osad holendrami, rumunkami; od kilkudziesięciu lat dopiero noszą ogólną nazwę kolonii… [w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 4, Warszawa 1883].
W statystycznym opisie gminy Gowarczów z 1905 roku wieś Szczerbatska-kolonia jawi się jako wieś o średniej wielkości. Teklinów i Głęboka Droga to mniejsze miejscowości w gminie Gowarczów (dane na pierwszym miejscu dotyczą wsi Szczerbatska-kolonia, wsi Głęboka Droga na drugim, na trzecim wsi Teklinów):
- ilość mieszkańców obojga płci – 265, 142, 152
- ogólna ilość budynków – 47, 21, 23 (brak budynków murowanych)
- obszar gruntu uprawianego w dziesięcinach 240, 163, 77 (brak gruntów obywateli ziemskich)
- parafia Gowarczów (brak szkoły).