Zabytki „egiptyzujące” w Końskich oczami koneckich artystów

część 1

Temat na artykuł wywołał się sam i związany jest poniekąd z okrągłą, dwóchsetletnią rocznicą powstania koneckiej Egipcjanki i z jej obecnie trwającym remontem. Zdałem sobie sprawę (po podpowiedziach) z potrzeby zaprezentowania na stronie przeglądu znanych mi prac koneckich artystów dotyczących zabytków egiptyzujących.

Nieco historii

„Nurt egiptyzujący pozostawił w architekturze europejskiej XIX stulecia szereg oryginalnych i niezwykle ciekawych dzieł. Na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej nie jest ich wiele i nie wzbudziły do tej pory większego zainteresowania. Wymienić tu należy głównie świątynię egipską w warszawskich Łazienkach, przypisywana Jakubowi Kubickiemu (ok. 1822 roku), oraz obiekt nie mniej imponujący, wzniesiony jednak w znacznej odległości od stolicy, w Końskich na dawnej ziemi opoczyńskiej…”.

I dalej:

„Twórcą tego parkowo-pałacowego [mowa o koneckim parku] założenia był Franciszek Maria Lanci (1799-1875), młody wówczas włoski architekt, który na zaproszenie Małachowskich przybył do Końskich w roku 1825. ‘Pierwszymi zadaniami były: przebudowa w stylu neogotyckim istniejącego kościoła pod wezwaniem Św. Mikołaja, następnie wzniesienie oranżerii w stylu egipskim oraz neogotyckiej kapliczki parkowej’…”.

Więcej w pracy profesora Joachima Śliwy „Oranżeria egipska Anny i Stanisława Małachowskich w Końskich”.

**Marian Chochowski**, artysta grafik, malarz, autor wspomnień „Przeminęło w czasie” – 2019 i rysunków do autorskich książek: „Zabytki sztuki sakralnej” – 2005, „Park miejski im. Tarnowskich w grafice Mariana Chochowskiego – 2005, „Wpisane w pejzaż” – 2008. Był ilustratorem do cyklu koneckich „Zeszytów Historycznych”, które ukazywały się 1993-1994. Autor kilkuset grafik i fotografii do epopei Tadeusza Janduły „Ocalić od zapomnienia” – 1998. *Przez kilka dekad wspaniały towarzysz w wielu krajoznawczych wyprawach* rowerowych – jeździliśmy nie „na kilometry”, ale na kapliczki, na ilość odwiedzonych i sfotografowanych kapliczek na Ziemi Koneckiej (starając się poznać oczywiście ich historię). Marian Chochowski jest Społecznym Opiekunem Zabytków działającym przy koneckim PTTK.
*Marian Chochowski, Końskie, Oranżeria Egipska. Wejście główne w elewacji południowej. Rysunek na kartonie tuszem lawowany, około 1995 roku, w kolekcji Krzysztofa Woźniaka.*

**Adam Królikowski** (1903-1988). Ukończył ASP w Warszawie, kielczanin. Próbę jego biogramu zawarł dr Jan Główka w pracy:„ Adam Królikowski – artysta zapomniany”, artykuł w „Świętokrzyskie” nr 15, Kielce 2015. Posiadam koleżeńską, powojenną korespondencję Adama Królikowskiego z Henrykiem Sewerynem Zawadzkim, mówiącą o koneckim epizodzie (w opracowaniu). Znane mi są też z tytułu regionalne akwarele zaprezentowane w katalogu wystawy Kielce 1946: „Dwór w Rudzie Malenieckiej” i „Stary dworek w Skórnicach”. Niestety nie spotkałem ich podobizn.
Adam Królikowski, Końskie, Oranżeria Egipska widok od strony południowej. Akwarela na kartonie (nieco wyblakła z uwagi na wieloletnia słoneczną ekspozycję). Praca zawiera podpis i datę 1945 rok, w kolekcji Krzysztofa Woźniaka.

**Katarzyna Sorn.** Dziennikarka, menedżerka kultury, nauczycielka muzyki i plastyki, ceramiczka, przewodniczka świętokrzyska, instruktorka nordic walking. „Katarzyna Sorn tworzy w wielu technikach: pastelu, rysunku, malarstwa olejnego, akrylowego i akwarelowego, makramy i ceramiki”.
Katarzyna Sorn „Słowiańsko-egipska”, pastel olejny, 2000 rok. Praca znalazła się na okładce filmu Kazimierza Wilka: „Końskie 1000 lat historii”. Obraz znajduje się w zasobach PTTK Końskie. Skan do artykułu na stronie konskie.org.pl dzięki autorce Katarzynie Sorn.

Opracował Krzysztof Woźniak