W całości rozpoznany został dwór w Kazanowie Starym koło Końskich. Po wynikach prac archeologiczno-architektonicznych wiemy, że anonimowy dotychczas pagórek, znajdujący się naprzeciwko zespołu klasztoru pobernardyńskiego, kryje w sobie relikty dość skomplikowanej przestrzennie obronnej rezydencji, wzniesionej, zdaniem Edwarda Ćwiertaka, prawdopodobnie przez Marcina (+1587), być może przy współudziale Mikołaja (fundatora tutejszego klasztoru) Kazanowskich, w latach około 1540-1550 (E. Ćwiertak Murowany dwór obronny z XVI wieku w Kazanowie Starym, gmina Końskie, województwo kieleckie. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica. T.21. Łódź 1997).
 |
| Dwór w Kazanowie Starym koło Końskich próba rekonstrukcji, rysunek Mariana Chochowskiego |
Obiekt ten składał się z prostokątnego, dwuizbowego domu mieszkalnego (wymiary 8,5 x 10,5 m) opiętego na trzech narożach cylindrycznymi basztami (największa miała średnicę 5,8 m), przez co cały dwór miał rzut odwróconej litery L. Od północy do opisanego domu dochodził dziedziniec (wymiary 8,5 x 12,12,5 m) otoczony kamiennym murem, w którego północno-wschodnim narożniku ulokowano mały, prostokątny budynek bramny. Całość założenia ulokowanego na kopcu ziemnym, otaczała szeroka na 10-15 m wypełniona wodą fosa, a więc obiekt miał wyraźnie zaznaczone walory obronne.
Całość tekstu zawarta w materiałach z sesji naukowej – Kielce 1999. Prof. Leszek Kajzer O kilku dworach późnorenesansowych z Sandomierszczyzny.
Pamiętam, że jeszcze kilkanaście lat temu odwiedzając to miejsce widziałem wejście do części podziemnej (piwnic), było wówczas zasłonięte gałęziami i zarośnięte wysokimi chwastami. Tuż obok drogi znajduje się kamienna studnia.
 |
| Dwór w Kazanowie Starym koło Końskich – aksonometria według E. Ćwiertaka |
 |
| Kazanów Stary. Dwór obronny – fosę od strony południowej zasila zachowany ciek wodny |
