Tama. Cmentarz choleryczny

Tama – miejscowość położona w powiecie koneckim, w gminie Ruda Maleniecka. W latach 1975-1998 administracyjnie należała do województwa kieleckiego. Fot. Dariusz Jaskulski

Tama – miejscowość położona w powiecie koneckim, w gminie Ruda Maleniecka. 
W latach 1975-1998 administracyjnie należała do województwa kieleckiego. Fot. Dariusz Jaskulski

Dawna nazwa miejscowości – Piaski. Obecna wzięła początek od zapory wodnej znajdującej się nieopodal na rzece. Budowla ta odgrywała rolę zarówno mostu, jak i tamy spiętrzającej wodę na potrzeby zakładu w Machorach. W latach 20. XX wieku, kiedy to przedzielono koryto rzeki Czarnej groblą biegnącą od Machor do Maleńca, zapora przestała pełnić swą pierwotną rolę. O jej istnieniu świadczą zachowane do dziś wały ziemne i pozostałości pali w dnie rzeki.

W pobliskim lesie, za wsią, znajdują się pozostałości cmentarza z końca XIX wieku. Spoczywają tu mieszkańcy okolicznych miejscowości, między innymi Żarnowa i Maleńca, zmarli na cholerę.
Cmentarz ten znajduje się przy drodze leśnej prowadzącej z małej miejscowości o nazwie Tama do drogi asfaltowej Maleniec – Wyszyna Rudzka. Przez lata cmentarz był niestety dewastowany. Jak twierdził jeden z mieszkańców Tamy dawniej było tam więcej grobów. W tej chwili zachowały się te, które posiadały kamienne nagrobki, są trzy. Brakuje natomiast np. metalowych części ogrodzeń cmentarza. Jak wynika z relacji mieszkańców na cmentarzu grzebano zmarłych na cholerę. Napisy świadczą, że groby pochodzą z końca XIX w.

Tama, zachowane nagrobki cmentarza cholerycznego. Fot. Dariusz Jaskulski

Tama, zachowane nagrobki cmentarza cholerycznego. Fot. Dariusz Jaskulski

OTÓŻ TA MOGIEŁA NAUCZA NAS MATKI
WIĘCEJ KOCHAĆ BOGA NIŹLI SWOJE DZIATKI
BYŚCIE W TAKIEM RAZIE W ROSPACZ NIE WPADALY
ALE Z WOLĄ BOZĄ SIĘ ZGADZALY
napis po drugiej stronie tej kapliczki:
TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI
MARYJANNY BRZOZOWICZ URODZONA
Z SPAŚINSKICH W ŻARNOWIE WR.1846
ZMARŁA D 25. LIPCA 1894
POZOSTAŁ MĄŻ Z DZIEĆMI
PROSZĄ O ZDROWAŚ MARYA
napis na płycie położonej pod kapliczką:
MARYJANNA BRZOZOWICZ
URODZONA 1846 R. ZMARŁA 1894 R.
TEN KAMIEŃ POŁOŻYŁ MAŻ
(cześć nieczytelna)

Tama, zachowane nagrobki cmentarza cholerycznego. Fot. Dariusz Jaskulski

Tama, zachowane nagrobki cmentarza cholerycznego. Fot. Dariusz Jaskulski

TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI
ANDRZEJA SZULCA
Urodził się w 1859 r.
Umarł d. 10 lipca 1894 r.

Tama, zachowane nagrobki cmentarza cholerycznego. Fot. Dariusz Jaskulski

Tama, zachowane nagrobki cmentarza cholerycznego. Fot. Dariusz Jaskulski

TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI
MIKOŁAJA WIADERNEGO
URODZONY W MALEŃCU
W ROKU 1885 ZMARŁ
14 LIPCA …. ROKU
POZOSTAŁA ŻONA Z DZIEĆMI
PROSZĄ… (cześć napisów nieczytelna)

OTÓŻ TA MOGIŁA NAUCZA NAS MATKI
WIĘCEJ KOCHAĆ BOGA NIŹLI SWOJE DZIATKI
BYŚCIE W TAKIM RAZIE W ROSPACZ NIE WPADALI
ALE Z WOLĄ BOŻĄ SIĘ ZGADZALI

Dariusz Jaskulski