Końskie, Kinsk, Konsk – nieistniejaca bóżnica drewniana, 2. połowa XVIII w.

Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Fot. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Widok od północy.

Widok od północy

Sala główna poprzedzona od zachodu w parterze przedsionkiem, niewielką izbą i pomieszczeniem dla kobiet, nad nimi, na piętrze, druga modlitewnia dla kobiet. Pierwotnie modlitewnia na piętrze dostępna była z dwukondygnacjowej galerii, obiegającej zachodnie czoło budynku. Galerię tę najpierw częściowo odeskowano, a następnie (po 1905 r.) przy zachowaniu istniejącego dachu zastąpiono ścianą murowaną. W tym też okresie dobudowano wzdłuż południowej ściany sali głównej parterowe, murowane pomieszczenie dla kobiet.

Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Rys. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Po lewej - rzut przyziemia, po prawej - rzut piętra.

Po lewej – rzut przyziemia, po prawej – rzut piętra.

Sala główna zbliżona do kwadratu, o poziomie podłogi zagłębionym o 3 stopnie w stosunku do pozostałych pomieszczeń, przekryta ośmioboczną, dwukondygnacjową kopułą, wpisaną w więźbę dachową, opartą na fasecie i wrożnikach. Nad fasetą i pierwszą kondygnacją kopuły ślepe balustrady z toczonych tralek. Środek kopuły podkreślono za pomocą bogato oprofilowanego wiszara. W salę wbudowano rodzaj chóru-galerii, przeznaczonego na dodatkowe pomieszczenie dla kobiet. Bima altanowa. Dach łamany – stolcowy, dwukondygnacjowy, czterospadowy, o niejednakowym spadku połaci. Połacie szczytowe górnej kondygnacji dodatkowo załamano za pomocą nadbitek. Stolce dachu ustawiono na belkach stropowych oraz na ruszcie obiegającym salę, powstałym przez ułożenie na ścianach belek o wyjątkowo dużym przekroju. Bryła dachu wzbogacona fryzem uzyskanym przez ozdobne odeskowanie ścianki kolankowej, ustawionej na belkach stropowych i stopce okapowej. Boczne galerie przykryte odrębnymi, dwuspadowymi dachami o kalenicach prostopadłych do kalenicy dachu nad salą. Ściany wieńcowe z lisicami, w rozmieszczeniu lisic dążono do uzyskania podziałów architektonicznych. Okna sali głównej bliźniacze, zakończone łukami odcinkowymi.

Maria i Kazimierz Piechotkowie
Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Rys. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Elewacja wschodnia.

Elewacja wschodnia
Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Rys. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Elewacja południowa.

Elewacja południowa
Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Rys.  z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Elewacja północna.

Elewacja północna
Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Fot. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Wnętrze sali z widokiem na bimę.
Wnętrze sali z widokiem na bimę
Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Fot. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Wnętrze sali z widokiem na galerię dla kobiet.
Wnętrze sali z widokiem na galerię dla kobiet
Końskie, Kinsk, Konsk - nieistniejąca bóżnica drewniana z drugiej połowy XVIII. Rys. z książki Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane. Elewacja południowa.

Elewacja południowa

Wybrany fragment tekstu oraz fotografie i rysunki pochodzą z książki: Marii i Kazimierza Piechotków, Bóżnice drewniane, Warszawa 1957.