Radoszyce. Kaplice, figury i krzyże przydrożne

Kaplica św. Barbary

patronki górników, flisaków, dekarzy, kowali, cieśli, wzywanej w przypadku zagrożenia przez ogień; prawdopodobnie pochodzi z II poł. XIX w. (ok.1862).
Nie ujęta w Katalogu zabytków sztuki. Usytuowana w rozwidleniu dróg do Piotrkowa
Trybunalskiego i Lipy. Budynek jest murowany z kamienia, otynkowany, założony na rzucie prostokąta (fot.3). Elewacja południowa posiada w poziomie parteru drzwi wejściowe w glifie
z naświetlem półkolistym. Parter zamyka gzyms, obiegający całą kaplicę. Szczyt elewacji
tynkowany z wnęką półkolistą na osi, w której umieszczony jest krucyfiks. Elewacje wschodnia i zachodnia, jednoosiowe z niewielkimi oknami zamkniętymi łukowo, północną zaś stanowi ściana pełna, zamknięta trójbocznie. Dach dwuspadowy. Elewację kaplicy odnowiono w 2009 roku.

Figura Matki Bożej z 1944 roku

usytuowana w rozwidleniu dróg w kierunku Końskie – Kielce (przed kaplicą św. Rocha). Zarówno cokół jak i wizerunek Madonny wykonany jest z piaskowca. Obiekt uzupełniają napisy:
Boga Rodzico – Dziewico
umocnij nas wejrzeniem
bo niosąc męki krzyż
padamy pod brzemieniem.
1944.
Okaż się matką.
Miłosierne oczy zwróć ku nam.

Figura Matki Bożej z 1861 roku

przy ul Częstochowskiej w kierunku wsi Grodzisko (w tzw. Antoniowie. Cokół wykonany z piaskowca, wieńczy żeliwny wizerunek Madonny, u jego podstawy widnieje rok 1861. Prace renowacyjne prowadzone w sierpniu 2005 roku zmieniły pierwotny wygląd figury przydrożnej. Otóż, zdjęta metalowa tablica upamiętniająca pacyfikację wsi Grodzisko odsłoniła ryty napis:
AVE MARYA
w części frontalnej cokołu. Usunięto: metalowy daszek wieńczący figurę, warstwy olejnych farb z powierzchni kamienia i odlewu Madonny oraz cementową łatę, wypełniającą uszkodzony pociskiem narożnik cokołu z czasów drugiej wojny.

Krzyż przydrożny z 1933 roku

w rozwidleniu dróg wiodących do Kielc i Łopuszna.
Na murowanej z kamienia podstawie osadzony jest cokół i krucyfiks wykonany z piaskowca.
W części frontalnej cokołu czytamy:
Na pamiątkę 1900 letniego jubileuszu odkupienia rodzaju
ludzkości wystawiło miasto Radoszyce.19 listopada 1933 r.

Krzyż przydrożny z 1908 roku

przy ul. Koneckiej w kierunku Końskich. Cokół wykonany z piaskowca wieńczy żeliwny krucyfiks. Napis:
Na chwałę Tobie Panie 1908.

Krzyż przydrożny z 1904 roku

w posesji p. Kałuzińskich przy ul. Koneckiej. Cokół wykonany z piaskowca na którym osadzony został żeliwny krucyfiks. Napis:
Na chwałę Tobie Panie 1904.

Krzyż przydrożny z 1863 roku

przy ul. Piotrkowskiej wiodącej do Jacentowa. Na cokole z piaskowca osadzony jest żeliwny krucyfiks. W części frontalnej podstawy obiektu widnieje napis:
Fundatorowie. Franciszek i Katarzyna wraz z dziećmi swemi Trojanowscy proszą o westchnienie do Boga. Radoszyce 1 sier. 1863 roku.

Krzyż przydrożny z 1957 roku

w posesji p. Myszkowskich przy ul. Kopernika. Zarówno cokół jak i wieńczący go krucyfiks wykonany jest z piaskowca. Na cokole widnieje napis:
Ku wielkiej czci i chwale Panu Bogu. R. 1957. Fundatorzy: Wincenty i Stanisława
Myszkowscy.

Krzyż przydrożny z 1868 roku

w rozwidleniu ul. Kościuszki i Krakowska. Cokół wykonany z piaskowca, na którym osadzony jest żeliwny krucyfiks. W czerwcu 2003 roku przeprowadzono prace porządkowe. Drewniany płot zastąpiono nowym ogrodzeniem. Białą farbą olejną odświeżono cokół, a na oryginalny napis fundatora krzyża nałożono kamienną płytę o powtórzonej treści tj.
Fundatorzy Teofil Agnieszka Binkowscy proszą o westchnienie do Boga. Rok 1868

Krzyż przydrożny z 1958 roku

przy ul Lasek w kierunku wsi Wilczkowice. Cokół wykonany jest z piaskowca, na którym osadzono drewniany krucyfiks zwieńczony metalowym daszkiem. W części frontalnej widnieje napis:
Jezu opiekuj się nami po wszystkie czasy. 1958.
Figurę ufundowali mieszkańcy Radoszyc. Obiekt odnowiony w 2008 roku.

Krzyż przydrożny z 1904 roku

przy ul. Krakowskiej (Lasek) w pobliżu posesji nr 95. Kamienny cokół wieńczy drewniany krucyfiks – wtórny (pierwotny prawdopodobnie był żeliwnym odlewem), ustawiony frontem do ulicy Krakowskiej. Napis:
Boże Błogosław Nam 1904
umieszczony na cokole od strony pól sugeruje, o istniejącym tu niegdyś szlaku komunikacyjnym łączącym Plebanię z tzw. Laskiem.

Krzyż przydrożny prawdopodobnie z II poł. XIX w.

zlokalizowany przy ul. Krakowskiej (Lasek) w sąsiedztwie posesji nr 198. Kamienny cokół umieszczony na trzystopniowej podstawie zamyka żeliwny krucyfiks. Mimo widocznego zagłębienia w części frontalnej cokołu trudno ocenić czy obiekt posiada jakiś napis. Być może takowy istnieje pod znaczną warstwą farb olejnych.

Tadeusz Czarnecki

Tekst pochodzi z niepublikowanego opracowania: Zabytki Radoszyc świadectwem przeszłości miasta autorstwa dr Tadeusza Czarneckiego. Fotografie Tadeusz Czarnecki 2010 rok.