Figurka Matki Bożej z krzyżem, Ruski Bród

Ruski Bród, figurka Matki Bożej z krzyżem. Foto. 2011 r. KW.
Ruski Bród, figurka Matki Bożej z krzyżem. 
Foto. 2011 r. KW.

We wspomnianej wsi, położonej przy trasie Przysucha – Końskie, znajduje się figurka Matki Bożej z krzyżem. Usytuowana jest przy skrzyżowaniu ulic Głównej i Strażackiej. Wybudowano ją w 1906 r., w czasie zaborów. Kapliczka była rekonstruowana w 1950 r. Jej fundatorami i właścicielami są mieszkańcy wsi. Postument, trzon został wykonany przez kamieniarzy w Nieświniu. Płytę fundamentową wykonano na miejscu. Obraz znajdujący się na ścianie frontowej figurki zakupiono w Ruskim Brodzie.

Legenda głosi, że wszystkie bloki kamienne, tworzące konstrukcję obiektu, umocował jeden człowiek słynący z wielkiej siły.

Ruski Bród, figurka Matki Bożej z krzyżem - napis. Foto. 2011 r. KW.
Ruski Bród, figurka Matki Bożej z krzyżem – napis. 
Foto. 2011 r. KW.

Konstrukcję obiektu stanowi betonowa podstawa składająca się z pięciu zmniejszających się ku górze stopni. Na nich znajduje się zasadniczy trzon figurki zakończony gzymsem. Na nim ulokowany jest na ozdobnej podstawie krzyż kamienny z żeliwnym wizerunkiem Jezusa Chrystusa. Na ścianie frontowej umieszczono obraz Matki Bożej z otwartym sercem. Pod nim znajduje się napis:
„BOŻE BŁOGOSŁAW LUDOWI TWOJEMU, M. RUSKIEGO BRODU. ROK 1906-1950”

Figurka wykonana jest z kamiennych bloków. Zasadniczy trzon figurki ma przekrój 50 x 50 cm, jego wysokość wynosi 100 cm. Wymiary podstawy wynoszą 250 x 250 cm. Całkowita wysokość kapliczki to 250 cm. Obraz oprawiony w drewnianą oszkloną ramę ma formę prostokątną o wymiarach 20 i 30 cm. Na obrazie umieszczono kawałki bursztynu. Obraz i napis pod nim znajdują się w płytkiej wnęce obramowanej stylizowanym fryzem. Wokół figurki, na jej płycie fundamentowej, znajduje się ogrodzenie wykonane z kształtowników stalowych (z furtką) o wysokości 60 cm.

Ruski Bród, w głębi figurka Matki Bożej z krzyżem. Na pierwszym planie kamienny postument z krzyżem. Próbowałem cokolwiek dowiedzieć się o tym krzyżu: datowanie, twórca, przyczyna powstania, legendy - może czytelnicy pomogą? Mnie intrygują ukośne znaki krzyża - prymitywne elementy zdobnicze? Krzyż św. Andrzeja: Inne?... Foto. 2011 r. KW.
Ruski Bród, w głębi figurka Matki Bożej z krzyżem. Na pierwszym planie kamienny postument z krzyżem. Próbowałem cokolwiek dowiedzieć się o tym krzyżu: datowanie, twórca, przyczyna powstania, legendy – może czytelnicy pomogą? Mnie intrygują ukośne znaki krzyża – prymitywne elementy zdobnicze? Krzyż św. Andrzeja: Inne?… 
Foto. 2011 r. KW.

Przyczyną powstania figurki był brak kościoła we wsi. Wierni potrzebowali miejsca, w którym mogliby żegnać swoich zmarłych przed odprowadzeniem ich zwłok na cmentarz w Borkowicach (pierwotnie tam była ich parafia). Przy kapliczce znajdował się zatem tzw. „pierwszy przystanek zmarłego”. Inną przyczyną, która spowodowała jej budowę, była potrzeba spotykania się mieszkańców w celu wspólnego odmawiania modlitw za dusze zmarłych i kierowania do Boga próśb o łaski dla całej wsi.

Figurka pierwotnie znajdowała się w pobliżu miejsca, w którym później wybudowano kościół. W czasie wojny została zniszczona. Wykradziono bursztyn z obrazu i połamano krzyż. Skradziono również jej ogrodzenie. Nie wiadomo, kto był sprawcą zniszczenia elementów figurki. W roku 1950 została ona odbudowana i przeniesiona na miejsce, w którym obecnie się znajduje.

Ruski Bród, kamienny postument z krzyżem - doskonale widoczne ukośne znaki krzyża. Foto. 2011 r. KW.
Ruski Bród, kamienny postument z krzyżem – doskonale widoczne ukośne znaki krzyża. 
Foto. 2011 r. KW.

Opiekę nad figurką sprawują mieszkańcy wsi, szczególnie Maryla Cieślak oraz proboszcz parafii. Polega ona na odnawianiu, malowaniu i dekorowaniu obiektu.

Przy tej figurce oddawany jest kult Matce Bożej poprzez odprawianie majówek, instalowanie ołtarza na uroczystość Bożego Ciała. Zanim wybudowano kościół, żegnano przy niej zmarłych.

Ks. Dariusz Pater

[w: ks. Dariusz Pater, Kapliczki Matki Bożej w Ziemi Przysuskiej znakiem pobożności maryjnej, Przysucha 2010 r. Z wprowadzenia:
…Praca obejmuje figurki zlokalizowane w miejscowościach: Bąkowie, Beźniku, Bielinach Opoczyńskich, Borkowicach, Brogowej, Gałkach Rusinowskich, Glińcu, Głuszynie Goździkowie, Grabowej, Gwarku, Janikowie, Janowie, Kolonii Dębiny, Kolonii Ossie, Kolonii Sady, Klonowej, Klwowie, Kochanowie Wieniawskim, Komorowie, Krzesławicach, Kuźnicy, Lesie Kamiennowolskim, Mariówce, Ninkowie, Ossie, Przystałowicach Małych, Przysusze, Rudnie, Ruskim Brodzie, Ruszkowicach, Rzucowie, Sadach, Skrzyńsku, Sokolnikach Suchych, Sokolnikach Mokrych, Wandzinowie, Wieniawie, Woli Gałeckiej, Woli Gałeckiej-Jankach, Wydrzynie, Wymysłowie, Woli Więcierzowej, Zagórzu, Zbożennie, Zdonkowie. Jedna z nich zlokalizowana jest w polu, przy drodze między wsią Zawada i Goździkowem.
Pracą niniejszą pragnę przybliżyć zainteresowanym wiedzę o tym zakresie pobożności maryjnej, który dotyczy kapliczek i figurek, a jest związany z Ziemią Przysuską…]