Perła. Rodziny żydowskie w Kornicy i Górnym Stawie k. Końskich

Jedna z Żydówek rodziny Frajdenrajch.
Fotografia i treść podpisu z książki Marka Piwowarczyka, Kornica.
Prawdopodobnie przedstawia Perłę (?)

W Kornicy żyły dwie rodziny żydowskie. Rodzina Szajfarbera – właściciela młyna na Górnym Stawie, składająca się z czterech osób tj. Josek, Moszek i dwie kobiety o nieustalonych imionach , oraz rodzina Frajdenrajch, do której należeli: Josek, Gitla, Szajndla, Moszek, Perła, Topka, Abram i Haim. Rodziny te przebywały we wsi do lata 1942 r. tj. do momentu kiedy nastąpiła ich deportacja do getta w Końskich.
W pamięci mieszkańców Kornicy głęboko zapadła postawa młodej Żydówki, Perły. Była to dziewczyna, której rysy twarzy niczym nie zdradzały jej semickiego pochodzenia. W tym pamiętnym dniu, Niemcy wywlekli rodzinę Perły z domu i pognali do koneckiego getta, ją pozostawili w spokoju. Była uratowana. Jednak zaszła rzecz nieoczekiwana. Perła bez namysłu pobiegła za swoją rodziną. Nie pomogły nawoływania mieszkańców wsi aby zawróciła. Już wówczas domyślano się, jaki los czeka tych ludzi…
[w: Marek Piwowarczyk, Kornica. Historia wsi w świetle dokumentów i relacjach świadków od 1916 do 1948, Końskie 2000]
W starych spisach ludności – mieszkańców Kornicy i Górnego Stawu odnalazłem Perłę, jej rodzinę i pozostałych żydowskich mieszkańców obu wsi.
Wymieniona przez Marka Piwowarczyka Perła to Perla Frajdenrajch – miała wówczas 27 lat, córka Joska i Dydji Łaji.
Frajdenrajchowie mieszkali w Rogowie pod numerem 60 jako sublokatorzy u Katarzyny Wybranowskiej (I voto Łyczkowskiej).

Rodzina Frajdenrajch z Kornicy 
[w] Rejestr mieszkańców miejscowości Górny Staw i Kornica, gmina Końskie, data założenia 1936 r. Źródła archiwalne ze zbiorów osoby pragnącej zachować anonimowość.

Rodzina Frajdenrajch z Kornicy

  • ojciec, Josek Frajdenrajch, syn Chila i Pitli z domu Rozenberg, urodzony 20.07.1870 w Opocznie, wdowiec, handlarz.
  • córka, Chana Gitla Frajdenrajch, córka Joska i Dydji Łaji z domu Wicentowskiej, urodzona w Końskich 25.08.1899, przy ojcu, panna.
  • córka, Szajndla Frajdenrajch, córka Joska i Dydji Łaji, przy ojcu, panna. Urodzona w Końskich w 1912, zmarła w 1938.
  • córka, Perla Frajdenrajch, córka Joska i Dydji Łaji z domu Wicentowskiej, urodzona w Kornicy w 1915 roku, przy ojcu, panna.
  • syn, Moszek Frajdenrajch, syn Joska i Dydji Łaji z domu Wicentowskiej, urodzony w Kornicy w 1914 , przy ojcu, kawaler. Dodatkowo z księgi: Rejestr mieszkańców wsi Kornica dowiadujemy się, że 25.05.1932 roku wyemigrował do Wejcherowa ul. Sambora 20 i z tej miejscowości powrócił do Kornicy 28.02.1936.
Rodzina Szajfarberów i Kopfów z Górnego Stawu 
[w] Księga ludności stałej wsi Kornica, data założenia 1923 r. 
Źródła archiwalne ze zbiorów osoby pragnącej zachować anonimowość.

Rodzina Szajfarberów i Kopfów z Górnego Młyna

Mieszkali pod numerem 2.

  • Icek Szajnfarber, syn Herszka i Sury z domu Nowak, urodzony w Gowarczowie 20.03.1878, właściciel domu Górny Młyn 1, przemysłowiec.
  • żona, Krajndla Szajnfarber z domu Kopf, córka Motela i Marjem z domu Dajdel, urodzona 22.05.1886 w Nowym Mieście, przy mężu.
  • Szmul Kopf, syn Motela i Marjem z domu Dajdlów, urodzony 19.07.1898 w Nowym Mieście, sublokator, handlarz.
  • żona, Marjem Kopf z domu Klajner, córka Icka i Łaji z domu Szajnfarber.
  • syn, Icek Chaim, syn Szmula i Marjem Bajla z domu Klajnerf, urodzony w Gowarczowie 1.06.1924, przy rodzicach.
  • córka, Gołda Kopf, córka Motela i Marjem z domu Klajnerf, urodzona w Końskich 14.10.1931, przy rodzicach.
  • córka, Sura Rywka Kopf, córka córka Motela i Marjem z domu Klajnerf, urodzona w Gowarczowie 5.08.1933, przy rodzicach.

Te informacje dotyczące trzech rodzin mieszkały w Kornicy i Górnym Stawie pod koniec lat trzydziestych XX wieku – odnalazłem w „młodszej” księdze (data założenia 10.10.1936). W „starszej” Księdze ludności stałej (data założenia 24.11.1923) obejmującej mieszkańców drugiej i trzeciej dekady – tych żydowskich rodzin jest o wiele więcej.

Nazwiska mieszkańców żydowskich wymienionych 
w „starszej” Księdze ludności stałej

Wymienię je w kolejności alfabetycznej. Uwaga: to samo nazwisko może występować na kilku kartach: Baumberg, Berkbaum, Don, Grynberg, Kopf, Kostenberg, Kwarcberg, Rotenberg, Sztarkman, Sztibel.

KW