Bony, kartki…
Kolejny temat, o którym można powiedzieć, że jest z cyklu kolekcjonerskiego. Wyrastałem na czytaniu z tak zwanymi wypiekami na twarzy Kolekcjonera Polskiego. Współpracowałem przez krótki czas z p. Zygmuntem Jagodzińskim przy tworzeniu Słownika rusznikarzy polskich i obcych działających w Polsce. Lektura Kolekcjonera Polskiego i Nauki pomocnicze historii prof. Józefa Szymańskiego stanowiły bardzo dobre uzupełnienie do prób poruszania się w trudnej dziedzinie jaką jest historia.
Wprowadzenie systemu kartkowego zawsze wiązało się z trudną sytuacją gospodarczą, polityczną i niedoborem pewnej grupy towarów na rynku. Był to zwykle okres przełomu, krócej lub dłużej panujący. Nie muszę przekonywać, że okres ten dla historyków jest bardzo ciekawy, a i amatorzy też mają coś do odkrycia. Dodam, że pracuję nad tematem banknotów zastępczych z XIX i XX wieku z Końskich i Ziemi Koneckiej (i nie jest to tylko kilka pozycji banknotów do pokazania) – zapraszam do współpracy.
1831
Pierwsza informacja o kartkach – bonach żywnościowych w Końskich pojawiła się w akcie notarialnym z 28 czerwca 1831. Dalej cytuję już sam akt:
Do aktu stanęła Deputacja formująca 7 Pułk Strzelców pieszych. Deputacja ta składała się z: Stanisława Bogusławskiego, Kajetana Woyciechowskiego – Radców Obywatelskich woj. sandomierskiego, [Jana] Pruszyńskiego dowódcy tegoż pułku rozkazem dziennym Naczelnego Wodza […], oraz z drugiej strony Aron Wiślicki i Chil Grundman z Końskich. Strony zawarły umowę dostawy żywności dla pułku.
§1 Ponieważ żywność dla Pułku 7 Strzelców Pieszych Instrukcyi Komisyi Rządowey Woyny z dnia 26 miesiąca czerwca nr 31081/11648 […] 38 przepisana jest na iedną racyę dzienney żywności.
- Półtora funta chleba.
- Pół funta mięsa w tydzień przez dni cztery.
- Pół kwarty kaszy lub grochu.
- Dwa łuty soli kuchenney.
- Dwa łuty słoniny lub sadła.
Przeto dostawcy zobowiązują się dostarczać żywność dla pułku.
§2 Żywność powyższym paragrafem przepisana przez Deputacyę dp racyi trzy tysiące (3000) dziennie – żądana tylko być może. Dystrybucya żywności odbywać się będzie co dni cztery, a to batallionami na kompanie podług sytuacyi i bon [wytłuszczenie KW], które przez Deputacyę podpisane być maią.
Wypłata za dostarczoną żywność uskuteczniana co dni osiem. Należność za żywność (1 racja) w ciągu 7 dni wynosi 3 zł 29 gr. Dostawa żywności ma być od 1 lipca 1831 do 1 sierpnia 1831. Umowa obowiązuje na miesiąc. Gdyby się okazała potrzeba dostarczania słomy, siana i owsa dla kompanii pociągowej dla „koni furgonowych” lub furażu dla koni oficerów sztabowych tegoż pułku to dostawcy winni i ten fasaż dostarczyć. Akt z dnia 28 czerwca 1831.
1919, 1920, 1939, 1945, 1946…
Kolejne bony, kartki żywnościowe pojawiają się w moim zbiorze: wrzesień-październik 1919 (niekompletna) i listopad-grudzień-styczeń 1919-20, dalsze pokazane kartki dotyczy okresu marzec-grudzień 1921….
By wprowadzić Państwa w klimat epoki pokazuję oczywiście i dokumenty towarzyszące kartkom, a to plakaty, wykazy i inne.
Zapraszam do lektury dokumentów.
