Praca przy wertowaniu akt urodzeń, małżeństw, zgonów jest trudna i żmudna. Jeżeli można mówić o korzyściach z tego płynących, to pojawiają się one później; w momencie gdy mamy „opanowanych” co najmniej kilka dekad. Można wtedy wyciągać wnioski, dokonać porównań, „pobawić się” statystykami…
Zawstydzono mnie nieco przy okazji publikacji artykułu pt.: Czy król Stanisław August Poniatowski był w Gowarczowie w 1787? Kalendarium pobytu SAP w Końskich i okolicy.
Pominąłem informację o wizycie króla SAP w Maleńcu w dniu 15 lipca 1787 roku. Pani, która zwróciła mi uwagę na nieobecność Maleńca w kalendarium wizyty SAP obiecałem odrębny artykuł. Właśnie rośnie on w siłę. Wertuję akta parafii i gminy Bedlno, do której Maleniec należał w owym okresie. Sprawdziłem zapisy akt z dwóch dekad, przejrzałem swoje zgromadzone dokumenty – można już co nieco pokazać. Zacznę od takiej małej „perełki” – zapisu ks. Andrzeja Zawilińskiego plebana kościoła w Bedlnie z dnia 31 maja 1814 roku.
Bedlno. Roku tysiąc osiemset czternastego, dnia trzydziestego pierwszego miesiąca maja. Przed Nami Plebanem Parafii Bedlno Powiatu Konieckiego w Departamencie Radomskim stawił się starozakonny Rubin Ickowicz, Syn Starozakonnego Icka Lewkowicza żyjącego i Ruchli Mośkowiczowney nieżyjącey prawych Małżonków w Włości Bedlno Gminie Bedlenko zamieszkały mający lat podług…
Tu zapis się urywa i na całej następnej stronie pojawiają się ciekawe dwa zdania opatrzone tytułem: Pustka
Vacum
Przypadek
Nie tak z nieostrożności jako bardziej z przestrachu
gdyż pisząc Akta, we dzwon na gwałt uderzono.
Proszę więc czytelnika łaskawego o przebaczenie,
oraz darowanie Winy na którą zasłużyłem.
W: FamilySearch.
Na kolejnej stronie ks. proboszcz Zawiliński (w Bedlnie od 1809 do 1832) kontynuuje zapis dotyczący aktu małżeństwa Rubina Ickowicza i Ruchli Mośkowiczównnej. A sam zapis to taka drobna ciekawostka ubarwiająca i ożywiająca nieco mitręgę wertowania akt.
A swoją drogą ks. Zawiliński nie opisuje co tak naprawdę się wydarzyło. A były wcześniej (a później też) wydarzenia w życiu Bedlna uzasadniające użycia dzwonu „na trwogę – gwałt”.
Z informacji podanych przez ks. Jana Wiśniewskiego, Dekanat opoczyński, Radom 1913 czytamy:
- Ks. Brzeziński w 1794 r. podczas gwałtów moskiewskich drapnął za Pilicę i tam kilka tygodni się ukrywał ocalając życie. Zaś w Bedlnie żołdactwo rabowało co mogło…
- W 1812 r. z 12 na 30 października [zapewne z 12 na 13 października] świętokradzcy wyłamali drzwi do kościoła, skradli monstrancję, kielichy, puszkę, obrusy, korale.
- W 1827 r. okradziono kościół św. Leonarda z ornatów, korali z Matki Boskiej…
obrazujący rozmieszczenie ludności w parafii i gminie Bedlno.
Ogółem w parafii było 1178 mężczyzn i 1225 kobiet; razem 2403.
W: FamilySearch.
OSCIOŁ PARAFIALNY W BEDLNIE *;K
i w trzech rzędach poziomych: POD – TYTUŁEM – S: ANNY -*;
[gwiazdka oznacza ornament zamykający fragment napisu]; średnica 31 mm; tusz czarny.
Pieczęć na dokumencie z 30.01.1813 r. w zbiorach KW.
Więcej o parafii Bedlno odnajdziemy w przygotowywanym artykule: Świeccy pracownicy kościoła i plebanii w Końskich, Gowarczowie, Bedlnie, Kazanowie i Kościeliskach. Artykuł wkrótce.
Ponadto w przygotowaniu do wydania: Społeczeństwo gminy i parafii Bedlno 1810-25. Urzędy i godności, stan ducha i posiadania, zawody.
Krzysztof Woźniak