Herb gminy Gowarczów

/ heraldyka i sfragistyka
Dnia 29 sierpnia 2017 roku Rada Gminy w Gowarczowie ustanowiła herb, flagę, pieczęć i sztandar Gminy. Herb przedstawia w polu błękitnym dwa skrzyżowane klucze srebrne (białe) piórami do góry.

Herb został umieszczony na rewersie sztandaru, natomiast godła — klucze (bez tarczy) znalazły miejsce na pieczęci urzędowej, fladze i w głowicy sztandaru.
Ustanowienie powyższych znaków poprzedziły kilkumiesięczne prace badawcze i projektowe. Ich efektem był pierwszy projekt herbu Gminy Gowarczów, który przedstawiał oba klucze o barwie złotej położone pod złotą koroną szlachecką.

Pieczęć Magistratu Miasta Gowarczów. Historia odcisku tuszowego tej pieczęci jest ciekawa i warta wspomnienia. Znajdowała się na dokumencie pozostającym w zbiorach koneckiej Izby Pamięci – zbiory przechowywane były wówczas w Świątyni Egipskiej. Działając w zespole w ramach klubu ATUT nad przygotowaniem wystawy: Końskie w starej fotografii i albumu; wypożyczyłem zestaw dokumentów – wśród nich ten dokument z odciskiem pieczęci magistratu miasta Gowarczowa. Po starannej reprodukcji na kolumnie reprodukcyjnej dokowanej w klubie fotograficznym ATUT; zestaw dokumentów zwróciłem depozytariuszowi. Dokumenty te i inne podczas awarii sieci ciepłowniczej w 1996 roku uległy zniszczeniu… Pozostały negatywy z których prezentuję wspaniały odcisk pieczęci. KW.

Wyobrażenie to zostało zapożyczone ze znanej, ale nie datowanej, pieczęci Magistratu Miasta Gowarczów oraz wzorowanego na nim wizerunku herbu miejskiego z 1847 roku. Projekt ten zakwestionowała Komisja Heraldyczna działająca przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, zalecając odwołanie się do najstarszej znanej pieczęci miejskiej.

Wskazana pieczęć pochodzi z 1778 roku i zawiera wyobrażenie dwóch skrzyżowanych kluczy. W 1965 roku to samo godło trafiło na tarczę herbową Gowarczowa w dwutomowym wydawnictwie „Miasta polskie w Tysiącleciu”. Na bazie tych wyobrażeń powstał więc drugi projekt herbu Gminy Gowarczów (wraz z projektami flagi, pieczęci i sztandaru), który Komisja Heraldyczna zaopiniowała pozytywnie.

Klucze w tarczy herbowej mają dwojakie znaczenie: po pierwsze są atrybutem świętego Piotra, jednego z patronów miejscowego kościoła parafialnego, a po drugie należą do uniwersalnej symboliki miejskiej i podkreślają fakt, że Gowarczów w latach 1430 -1869 posiadał prawa miejskie. W ramach prac badawczych zostały ustalone herby właścicieli i współwłaścicieli dóbr gowarczowskich od okresu średniowiecza do schyłku XIX stulecia.
Jednolite rysunki tych herbów są dziełem Tadeusza Gajla (Wikipedia).

Ponadto istotną część dokumentacji do projektów stanowią wizerunki pieczęci gowarczowskich ze zbioru Krzysztofa Woźniaka.

1. Pieczęć kościelna z wyobrażeniem św. Piotra z kluczem, na dokumentach z lat 1812 i 1814
2. Pieczęć wójta gminy z herbem Księstwa Warszawskiego, z 1814 roku
3. Pieczęć dóbr gowarczowskich z herbem szlacheckim, z 1814 roku
4. Pieczęć wójta gminy z godłem Królestwa Polskiego, z 1825 roku
5. Pieczęć wójta gminy z godłem guberni radomskiej, z 1920 roku.

Pieczęć Urzędnika Stanu Cywilnego Parafii Gowarczów z 1 stycznia 1822, z godłem Królestwa Polskiego.

Ustanowienie przez Radę Gminy w Gowarczowie herbu, flagi, pieczęci i sztandaru wydatnie poprawiło obraz heraldyki samorządowej na terenie powiatu koneckiego. Właściwe herby i inne symbole posiadają już Powiat Konecki oraz gminy: Fałków, Radoszyce, Ruda Maleniecka, Słupia (Konecka). Niewłaściwymi herbami nadal posługują się miasta Końskie i Stąporków. Działania zmierzające do ustanowienia herbu i innych symboli podjęła Gmina Smyków.

Krzysztof Dorcz