Dnia 15 października 2018 r. Rada Gminy w Smykowie uchwałą nr 235/XXXVI/2018 ustanowiła herb, flagę, pieczęć i sztandar oraz określiła zasady ich używania. Podstawą prawną przyjęcia uchwały było zaakceptowanie przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji projektów tych znaków – symboli samorządowych, w oparciu o pozytywną opinię Komisji Heraldycznej. Opinia ta oznacza zgodność projektów z miejscową tradycją historyczną i z zasadami określonymi przez nauki pomocnicze historii (heraldykę i weksylologię). Projekty opiniowanych znaków opracował niżej podpisany zgodnie z zasadą, że podstawowe znaczenie ma projekt herbu. Dnia 23 października tr. uchwała Rady Gminy została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego (poz. 3652) i po kolejnych dwóch tygodniach weszła w życie.
Kształt tarczy herbowej, zamkniętej półokręgiem, wywodzi się z okresu późnego średniowiecza i ze względu na proste zasady konstrukcyjne preferowany jest przez polską heraldykę samorządową. Pole tarczy ma barwę zieloną nawiązującą do cech miejscowego środowiska naturalnego – nieco ponad połowę terenu gminy zajmują lasy. Użycie tej barwy Komisja Heraldyczna przyjęła z zastrzeżeniem, że „Stosując podobną wykładnię, należałoby zapewne przyjąć barwę czerwoną dla ośrodków przemysłowych, błękitną dla gmin położonych wśród zbiorników wodnych, czarną dla regionów wydobycia węgla itp. Jest to jednak wykładnia fałszywa, jakkolwiek powszechnie stosowana w dobie upadku sztuki heraldycznej okresu powojennego”.
Godła herbowe wywodzą się z obszaru historii gospodarczej, a są nimi młotki górnicze i połowa koła wodnego. Młotki symbolizują dawne górnictwo rud żelaza, podziemne i odkrywkowe, poświadczone na terenie gminy co najmniej od XVI do końca XIX stulecia. Najbardziej znane były kopalnie pod Smykowem — „Stefan” i w Miedzierzy – Kawęczynie, o której to kopalni wzmiankowała w 1864 r. Encyklopedia Powszechna. Na skalę przemysłową eksploatowano też pokłady rud darniowych, np. jeszcze w 1899 r. mieszkańcy Smykowa starali się o zezwolenia na pozyskiwanie rud na własnych gruntach.
Skrzyżowane młotki górnicze o barwie czarnej są godłem górnictwa i określają dwa podstawowe narzędzia używane od stuleci przy wydobyciu rud metali (np. żelaza, cynku, srebra) i węgla kamiennego. Pierwszym z nich jest tzw. perlik, czyli młotek o lekko kabłąkowatych krawędziach, drugim tzw. żelazo, czyli żelazne wymienne ostrze z otworem do mocowania trzonka (perlikiem trzymanym w prawej ręce „pobijało” się żelazo, trzymane w lewej). Graficzny wzór godła górnictwa nie jest jednolity, w związku z czym na potrzeby projektowanego herbu wykorzystano dwa najbardziej popularne schematy tego godła z lat 1928 i 1949.
Stanisław Gisman, Słownik górniczy, Katowice 1949, s. 387.
Połowa koła wodnego symbolizuje tradycje przemysłowe gminy związane z metalurgią żelaza i z przetwórstwem zbożowym. W przeszłości koła wodne napędzały urządzenia w kuźnicach i fryszerniach oraz w młynach zbożowych usytuowanych nad rzeką Czarna Taraska, m.in. w Adamowie, Królewcu, Kawęczynie – Miedzierzy. Młyn wodny w Kawęczynie działał jeszcze w latach 60. XX stulecia. Połowa koła wodnego stanowi ponadto zapożyczenie z herbu terytorialnego powiatu koneckiego, analogicznie jak w herbach gmin Fałków, Ruda Maleniecka i Słupia.
Fałków, Ruda Maleniecka, Słupia (Konecka), oprac. K. Dorcz
Barwy herbu podporządkowane są zasadom heraldycznym ograniczającym ich stosowanie do czerwieni, błękitu, zieleni i czerni oraz do dwóch metali — złota (żółci) i srebra (bieli). Ponieważ barwę można kłaść tylko na metalu, lub odwrotnie, na zielonym polu tarczy herbowej widnieć mogą jedynie godła złote bądź srebrne. Z racji zaś tego, że zestawienie barwy zielonej i złota występuje już w herbie gminy Ruda Maleniecka, dla obu godeł projektowanego herbu przyjęto barwę srebra, zastępowaną przez biel.
Herb gminy Smyków został wykreowany od podstaw, jako że Smyków nie ma tradycji heraldycznych, tzn. nigdy nie posługiwał się żadnym herbem. W czasach staropolskich był własnością królewską, natomiast w okresie zaborów własnością rządową. Nie był też ośrodkiem parafialnym. W latach międzywojennych Smyków stał się siedzibą gminy Miedzierza, która używała pieczęci urzędowych ze zrusyfikowaną symboliką byłej guberni radomskiej (snop zboża między dwoma młotami), a następnie pieczęci z orłem państwowym.
(zbiór KW).
Przyjęcie przez Radę Gminy w Smykowie herbu, flagi, pieczęci i sztandaru dopełnia obraz heraldyki miejskiej i gminnej w powiecie koneckim. Sześć gmin wiejskich posiada herby i inne znaki pozytywnie zaopiniowane przez ministerialną Komisję Heraldyczną, a dwie gminy miejsko-wiejskie, tj. Końskie i Stąporków używają herbów sprzecznych z wymogami tejże Komisji.
Krzysztof Dorcz