ciekawostki regionalne

Lampy astralne i lampucerzy. Końskie – I połowa XVIII wieku

Zabiorę Państwa w czarodziejską krainę lamp astralnych i lampucerów. Wszystko oczywiście działo się w Końskich w pierwszej połowie XIX wieku. Jeszcze niedawno temat był mi całkowicie obcy. Ciekawy jestem kiedy spotkali się z nim czytelnicy strony? W czasach mojej młodości pojawiał się termin „lampucera” dotyczący – tak mi się wówczas wydawało – brzydkiej kobiety. A co ten termin oznaczał, wspomnę na końcu artykułu. Przyznam się, że miałem trudności z odczytaniem …

Lampy astralne i lampucerzy. Końskie – I połowa XVIII wieku Czytaj dalej »

„Okruchy” Powstania Listopadowego w dokumentach księgowych Kasy Ekonomicznej miasta dziedzicznego Końskie

Tytuł artykułu może nie zachęcać do lektury. Ja natomiast gorąco namawiam do zapoznania się z tekstem.  To fascynujące dla mnie historyka amatora odkrycie. Odnalazłem liczne i bardzo ciekawe ślady powstania listopadowego w poszycie dokumentów dotyczących księgowości miasta dziedzicznego Końskie. [AGAD, Miasto Końskie vol. V 1830-1833, sygnature 1/191/0/-/2493] Piszę księgowości oczywiście w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, a są jeszcze dokumenty towarzyszące, które nagromadziły się nieprzypadkowo podczas tzw. „pogłębiania …

„Okruchy” Powstania Listopadowego w dokumentach księgowych Kasy Ekonomicznej miasta dziedzicznego Końskie Czytaj dalej »

Rogatki koneckie 14 stycznia 1919. Gorzki smak wolności

„Opowiem dokumentami” o wydarzeniach, które rozegrały się tu w Końskich w miesiącu styczniu 1919 roku. Tragiczne wydarzenia w Końskich z dnia 14 stycznia 1919 roku – starannie ukrywana, pomijana prawda, czy bojaźliwość historyków. Do tej pory tylko jeden konecki historyk opisał te tragiczne wydarzenia wskazując na ich genezę i przebieg [1] . Chciałbym zacząć od zacytowania niewielkiego fragmentu rymowanego pamiętnika Kazimierza Kapla dotyczącego lat 1918, 1919 i 1920 [2] . …

Rogatki koneckie 14 stycznia 1919. Gorzki smak wolności Czytaj dalej »

Gdy wąż strażacki nazywano kiszką. Naczynia ogniowe, sikawka, Towarzystwo Ogniowe w Końskich w pierwszym ćwierćwieczu XIX wieku – I część

Introdukcja Przeglądam elektroniczny zbiór dokumentów dotyczących finansów miasta Końskie  – 140 dobrej jakości skanów. Poszyt obejmuje lata 1815-1819. Brnąc przez zawiłe pismo i „napuszoną” retorykę, co chwila napotykając na pokłady swojej niewiedzy, a staram się wyłuskać co ciekawsze fragmenty. Lektura dokumentów sprawia mi wiele przyjemności poznawczych. Żegluję po nieznanych i nieopisanych dotąd morzach. Dużo informacji i jeszcze więcej niewiadomych.  Długo zastanawiałem się jaką przyjąć formułę …

Gdy wąż strażacki nazywano kiszką. Naczynia ogniowe, sikawka, Towarzystwo Ogniowe w Końskich w pierwszym ćwierćwieczu XIX wieku – I część Czytaj dalej »

Szczepan Smerdzyński, zapomniany weteran 1863 z Końskich

Zacznę nietypowo, jak na „szkicową” próbę biogramu weterana 1863 – od śmierci Szczepana Smerdzyńskiego. W 1917 roku w „budzącej” się Polsce z okowów zaborców – nazwałbym ten okres, że był to świt wolności; była potrzeba na wskazanie pozytywnych bohaterów. Przez prasę centralną i lokalną przetaczały się cyklicznie artykuły o bohaterach powstania kościuszkowskiego: Kościuszce, Kilińskim. Przywoływana była pamięć bohaterów, uczestników powstania styczniowego. Tak po raz pierwszy w radomskiej prasie codziennej, …

Szczepan Smerdzyński, zapomniany weteran 1863 z Końskich Czytaj dalej »

Powstańcy Listopadowi z terenu dawnej parafii Borkowice w świetle dokumentów metrykalnych

Powstanie Listopadowe wybuchło w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku. Niemal od początku jego trwania, dowództwo polskiego zrywu niepodległościowego, wymierzonego przeciwko caratowi zastanawiało się w jaki sposób rozwijać liczebność szeregów powstańczych, gdyż zdawano sobie sprawę z tego, że przeciwnik dysponuje potężną armią, która liczyła 86 tysięcy żołnierzy pod dowództwem gen. Dybicza. Siły wojskowe Królestwa Kongresowego w momencie wybuchu powstania liczyły około 30 tysięcy dobrze …

Powstańcy Listopadowi z terenu dawnej parafii Borkowice w świetle dokumentów metrykalnych Czytaj dalej »

Pracownicy „służby zdrowia” w czasach zarazy w Końskich i okolicy w I połowie XIX wieku cz. 1

Na początek nieco informacji o samych Końskich Wielkich: jak wyglądały w drugiej dekadzie XIX wieku? Posłużę się tu opisem z epoki burmistrza Końskich Michała Sudnika [1]:  Dnia 8 lipca 1820 …Miasto Końskie Wielkie jest dziedziczne. Założone przez Jana Małachowskiego, Wielkiego Kanclerza Korony Polskiej w roku 1748, który w tymże roku nadał lokację miasta i takową przywilejami przez Augusta III Króla Polskiego w roku 1748, a przez Stanisława Augusta Króla …

Pracownicy „służby zdrowia” w czasach zarazy w Końskich i okolicy w I połowie XIX wieku cz. 1 Czytaj dalej »

Rzuców – zapomniana leśna mogiła – miejsce rozstrzelania mieszkańców wsi Skłoby w dniu 11 kwietnia 1940 roku

W bieżącym roku przypada 80 rocznica akcji pacyfikacyjnej zorganizowanej przez okupantów niemieckich, przeciwko mieszkańcom wielu miejscowości znajdujących się w dawnym powiecie koneckim. Największa i najkrwawsza zbrodnia dokonana została na mieszkańcach wsi Skłoby w dniu 11 kwietnia 1940 roku. Przyjmuje się, że zginęło wówczas 246 mężczyzn, spośród których najmłodszy miał 13 lat[1], zaś najstarszy 60 lat. Aby lepiej poznać okoliczności tej potwornej tragedii przedstawię krótko …

Rzuców – zapomniana leśna mogiła – miejsce rozstrzelania mieszkańców wsi Skłoby w dniu 11 kwietnia 1940 roku Czytaj dalej »

Tajemnica Muzeum w Sielpi

Jakieś dwa lata wcześniej pojawiła się informacja o możliwości odkrycia depozytu z czasów Powstania Styczniowego. Na terenie obecnego Muzeum Zagłębia Staropolskiego w Sielpi miała znajdować się skrytka ziemna chroniąca 3 skrzynie z karabinami belgijskimi. Broń miała trafić do powstańców, lecz zryw narodowy wcześniej się zakończył. Informacje na temat ukrytej broni przekazał mi Krzysztof Woźniak, który odkrył w archiwum kieleckim artykuł z 1934 roku, opisujący nieprecyzyjnie tamte wydarzenia. …

Tajemnica Muzeum w Sielpi Czytaj dalej »

Gmina i Parafia Borkowice w tradycji walk narodowowyzwoleńczych w świetle dawnych ksiąg parafialnych

Z okazji przypadającej w minionym 2018 roku – setnej rocznicy Odzyskania przez Polskę Niepodległości, pojawiło się wiele inicjatyw, mających na celu upamiętnienie tego wielkiego wydarzenia. Tak ważna dla wszystkich Polaków data – 11 XI 1918 roku, była kulminacją 123 lat walki kilku pokoleń naszych przodków o zachowanie tożsamości narodowej i prawo do posiadania własnego państwa. Walka z zaborcami w czasie kolejnych Powstań Narodowych (Listopadowego oraz Styczniowego), …

Gmina i Parafia Borkowice w tradycji walk narodowowyzwoleńczych w świetle dawnych ksiąg parafialnych Czytaj dalej »