konecki tygiel narodów

Wolne zawody ludności żydowskiej w Końskich

Wykaz osób wykonujących wolne zawody (Polaków i Żydów) na terenie miasta Końskie.  Dokument z dnia 17.03.1937 r. Podpisany przez burmistrza Stefana Jaroszyńskiego. (Pojęciem wolnego zawodu posługiwał się ustawodawca  już w Konstytucji Kwietniowej z 1935 art. 76 ust. 1). Dokument w zbiorach KW. Wśród żydowskiej społeczności w Końskich nieliczna była grupa inteligencji, która zajmowała szczególną pozycję w życiu miasteczka. Ze względu na posiadaną wiedzę, kwalifikacje, zaliczana była do elity. Około …

Wolne zawody ludności żydowskiej w Końskich Czytaj dalej »

Piasek, żołnierska leśna mogiła styczeń 1945

Piasek, żołnierska mogiła leśna styczeń 1945.  Foto KW. W Piasku bywam w ciągu roku wielokrotnie. Jest na mojej ulubionej trasie rowerowej wiodącej przez Starą Kuźnicę, Piasek, Smarków, Kozią Wolę do Czarnej i dalej do Wąsoszy, Kamiennego Krzyża i Końskich. O samej mogile dowiedziałem się kilka lat temu. Przybyły z Łodzi kolega, czasowo – „letniskowo” przebywający w Piasku, zbiera lokalne opowieści, legendy, opisy wydarzeń… Opowiedział mi o tajemniczym jeźdźcu z Witkowa, …

Piasek, żołnierska leśna mogiła styczeń 1945 Czytaj dalej »

Gruzini na Ziemi Koneckiej 1943

Na przedmieściu Końskich zwanym Budową, latem 1941 r., Niemcy utworzyli obóz dla jeńców radzieckich, pod nazwą Nordkaserne (Północne koszary) Końskie, który w aktach niemieckich figurował jako filia stalagu 367 w Częstochowie. Wcześniej w tym miejscu znajdowała się pusta hala fabryczna. Podobnych obozów na terenie dystryktu radomskiego było sześć. Przeciętnie na Budowie przebywało około pięć i pół tysiąca jeńców, głównie Gruzinów, Ukraińców z okolic Charkowa oraz mieszkańców Syberii. …

Gruzini na Ziemi Koneckiej 1943 Czytaj dalej »

Tragedia jeńców norweskich 1944. Końskie – Budowa, Barycz

Końskie, „Budowa”, budynki mieszkalne i zachowany duży fragment ogrodzenia. Widok od strony południowo-wschodniej. W okresie okupacji betonowe ogrodzenie opasane drutami kolczastymi uzupełniały wieże strażnicze. Jeszcze ciekawostka – na terenie stalagu znajdował się cmentarz dla „obsługi” obozu (innej narodowościowo niż Niemcy) – określany był jako Leg. – Friedhof (cmentarz legionistów). Foto. KW. Późną jesienią 1943 r. służba wywiadowcza Armii Krajowej obwodu …

Tragedia jeńców norweskich 1944. Końskie – Budowa, Barycz Czytaj dalej »

Wąsosz Nowiny k. Końskich, małe getto. Trzecia relacja

Niedawno przedstawiłem dwie relacje przedstawiające „szczątki” z historii małego getta w miejscowości Wąsosz Nowiny k. Końskich (25.09.2012). Artykuł rozpocząłem kilkoma zdaniami Andrzeja Fajkosza, które zainspirowały mnie do odszukania „śladów”. W czasie okupacji hitlerowskiej okupanci zorganizowali we wsi niewielkie getto, w którym zgromadzono okolicznych Żydów, używając ich do prac leśnych. Znalazł się wśród nich wraz z rodziną ostatni właściciel (lub dzierżawca) fryszerki Blumenzweig. Wszystkich wywieziono …

Wąsosz Nowiny k. Końskich, małe getto. Trzecia relacja Czytaj dalej »

Mogę panu powiedzieć o takiej Żydówce. Rejestr mieszkańców – Żydów wsi Rogów 1933

Końskie ul. Spółdzielcza. Podczas remontu nawierzchni odkryto fragment starego kanału burzowo-ściekowego (wysokość dochodziła do 1,8 m). Kanał przechodził między dzisiejszymi ulicami: Warszawską i Łazienną i dalej oplatał miasto. Kikadziesiąt metrów za widocznym budynkiem (w stronę północną) była skarpa z obudowanym wlotem kanału. Tędy też przemycano żywność i dokonano wiele ucieczek z getta. Foto KW. Było kilka dróg przemycania żywności do koneckiego getta. Pierwszą i najważniejszą była …

Mogę panu powiedzieć o takiej Żydówce. Rejestr mieszkańców – Żydów wsi Rogów 1933 Czytaj dalej »

Depozyt. Gdyby kamienie umiały mówić

Końskie, ul. Partyzantów.  Powstańczy kamienny krzyż, modrzewiowy budynek „starostówki” i dalej za ścianą zieleni…  mur z fragmentami macew. Prawdopodobne miejsce opisywanych wydarzeń. Foto. KW. Było późne, lipcowe popołudnie 1995 roku. Upalny dzień dał mi się dzisiaj we znaki i teraz głowa ciążyła, a oczy przymykały się powoli. Dźwięk telefonu.– Słucham! Prawie wykrzyczałem.– Cześć! Darek mówi.Dzwonił mój brat cioteczny, z którym mieliśmy wspólne hobby – historię, poszukiwania, …

Depozyt. Gdyby kamienie umiały mówić Czytaj dalej »

Cyganie pozostali w pamięci, choć bezimienni. 1942 Jeżów k. Końskich

Cyganie pozostali w pamięci, choć bezimienni. Jeżów k. Końskich – leśna mogiła.  Foto. Radosław Nowek Z panem Markiem Lesiakiem poznałem się kilka lat temu przy okazji zakupu karpi. Stawy znajdują się w Jeżowie i muszę przyznać, że ryba z jego stawów smakuje mi wyśmienicie. Los zetknął nas znowu w lipcu 2013 roku, podczas wykonywania usług instalacyjnych w domu pana Marka. Na podwórku pod wiatą zauważyłem stare …

Cyganie pozostali w pamięci, choć bezimienni. 1942 Jeżów k. Końskich Czytaj dalej »

Poszukiwanie brzozowego krzyża. Wojciech Kronenberg „Kicki”

Bezimienna mogiła w lesie. Foto: internet. Charakter mojej pracy polega na częstych wyjazdach w teren oraz na bezpośrednim kontakcie z mieszkańcami miasteczek, osiedli i wiosek. Czasem po wygranym kontrakcie przebywam w takich miejscach przez wiele miesięcy. Poznaję wiele osób, zyskuję wielu przyjaciół a przyjaźnie te trwają długie lata. Oczywiście przy takich okazjach wypytuję miejscowych o historię, zdarzenia, legendy i ciekawostki związane z tym rejonem. Opowieści jest wiele, dużo ciekawych, więcej kolorowych, …

Poszukiwanie brzozowego krzyża. Wojciech Kronenberg „Kicki” Czytaj dalej »

Idąc Ich śladami

Prezentujemy artykuł Karen Milstone Amato (tłumaczenie Bartłomiej Woźniak) English version below Rodzina Milsztajn w Łodzi, 1926 Pierwszy rząd: w środku Emanuel i Leach wraz z wnuczką Bajlą, nazwana na cześć matki Emanuela. Z prawej strony: Herszel, nazwany na cześć ojca Emanuela. Rząd z tyłu: Moszek (w środku) i siostra Bajla (z ręką na jego ramieniu)  również nazwana na cześć Bajla Dyna. W 2006 roku odwiedziłam Końskie, chcąc odnaleźć ślady mojego żydowskiego dziedzictwa i połączyć …

Idąc Ich śladami Czytaj dalej »