konecki tygiel narodów

Końskie ul. Wjazdowa (dawniej Nowy Świat) – fotografia z przełomu lat 50/60 dwudziestego wieku.  W głębi zabudowania fabryczne z wysokim kominem – d. Fabryka Ceramiczna Elka.  Fotografia z kolekcji Ryszarda Cichońskiego Ulica Nowy Świat w okresie międzywojennym Jak mogła nazywać się ulica łącząca ulicę Bóźniczną z kirkutem? Oczywiście Nowy Świat! Nazwę ulicy nadano nieprzypadkowo. Była to metafora, ale i nazwa związana z głęboką wiarą każdego wierzącego …

Zaginiony Nowy Świat. Końskie, szkoła wyznaniowa Talmud-Tora Czytaj dalej »

…Któregoś dnia marca 1940 roku przyjechałem odwiedzić rodzinę w Końskich. Niewesoło. Oboje rodziców poważnie chorzy, opiekuje się nimi brat Józef i daleka kuzynka Natalia Rejecka. Na drugi dzień udałem się do Urzędu Skarbowego i do magistratu. Po załatwieniu spraw spotkał mnie tamtejszy urzędnik, pan Sycz, który opowiadał nieco o wrześniu 1939 roku. Wskazał mi wiszącą na ścianie fotografię z okazji przejazdu i krótkiego pobytu w Końskich samego Hitlera. Zapytałem …

Końskie – tragiczne wydarzenia 12 września 1939 Czytaj dalej »

Barycz, ćwiczenia – próba orkiestry wojskowej. Pieczątka na fotografii: Fotografia artystyczna  F. Mankiewicza i A. Borowca w Końskich – zapewne połowa lat trzydziestych XX wieku Końskie w okresie dwudziestolecia międzywojennego nie posiadało stałego garnizonu. Miało tylko dwie wojskowe instytucje: Powiatową (Rejonową) Komendę Uzupełnień i Obóz Ćwiczebny Barycz, dawny letni rosyjski obóz wojskowy „Gołofiej”. Grupowano na nim pod koniec XIX w. na letnich ćwiczeniach najmniej korpus …

Barycz i żydowscy „haluce” Czytaj dalej »

Ruski Bród koło Przysuchy – szesnastego stycznia 1945Jest tuż przed świtem. W oddali, od strony Stąporkowa słychać głuche dudnienie dział. Od wczoraj w okolicy Ruskiego Brodu i Kuźnicy zaroiło się od niemieckich patroli zwiadowczych. Żołnierze wypytywali moją matkę, czy nie widziała Rosjan. Jeszcze tu nie dotarli. Wyszedłem za potrzebą i ujrzałem w szarości dnia kilkaset sylwetek ludzkich, idących cicho w stronę Kacprowa. Przy moście stała niemiecka pancerka i dwa motocykle, a w stronę …

Piekło w „kotle ruskobrodzkim” Czytaj dalej »

Radoszyce. Budynek przy ul. Ogrodowej 19 – rabinat, czyli dom rabina. Obecnie w budynku znajduje się Komisariat Policji. Fotografię wykonał Tadeusz Czarnecki w 1987 r. Wielkim uznaniem w okolicach Końskich cieszył się cadyk z Radoszyc [mowa jest o latach tzw. przedwojennych]. Dla Żydów w Końskich i okolicznych osadach i miasteczkach osoba tego cadyka była święta! On był wyrocznią, on rozstrzygał wszystkie spory, on udzielał rad… O nim opowiadał mi pan …

Cadyk z Radoszyc Czytaj dalej »

W Katalogu zabytków sztuki w Polsce sucha, lakoniczna informacja: Z kamiennym portalem bramy przejazdowej, w którego kluczu data: 1750, dnia 16 lipca i litery I. FH., przebudowany. Dla kilku następnych zdań tekstu spędziłem nad dokumentami wiele godzin, a tak naprawdę zostawiłem w tej kamienicy i na tym podwórzu magiczny okres dzieciństwa. Pierwszym znanym właścicielem wymienionym w zapisie z 7 stycznia 1816 roku jest Jan Frantz kupiec zamieszkanie prawne w Końskich obierający. …

Końskie – ul. Pocztowa 2, Plac Kościuszki 1 (budynek narożny) Czytaj dalej »

W maju 1871 r. Annotagr był nieruchomością usytuowaną w rynku, oznaczoną numerami hipotecznym 232, policyjnym 220 i należącą do kupca Abrahama Joska Birencwejga, zamieszkałego w Końsku. Budowla była murowana, czworoboczna, parterowa, kryta gontem, z dwoma bramami i podwórzem, zajmująca powierzchnię około 6882 łokci kwadratowych; podwórze około 1980 łokci kwadratowych. Na zewnątrz mieściły się 32 sklepy i dwa kramiki, wewnątrz 40 kramików. Środkowa część budynku nad dwoma …

Pierwszy konecki sklep wielkopowierzchniowy czyli Annotarg Czytaj dalej »

Z bramą przejazdową sklepioną kolebkowo z lunetami, ujętą od frontu w portal kamienny z rokokowym kartuszem w kluczu [Katalog zabytków…]. Jerzy Brzozowski w książce Końskie wczoraj i dziś pisze nieco więcej: …dom z XVIII wieku, przebudowany, z bramą przejazdową sklepioną kolebkowo z lunetami, ujętą od frontu w portal kamienny z rokokowym kartuszem w kluczu. Spróbujmy nieco zagłębić się w historię tego budynku. Obiecuję państwu, że będzie ciekawa.Pierwsza wzmianka o budynku pochodzi z 1743 roku. …

Końskie. Dom przy Placu Kościuszki 3 Czytaj dalej »

Katalog zabytków sztuki w Polsce sucho i wielce naukowo podaje: późnoklasycystyczny 2. ćw. w. XIX; elewacja jedenastoosiowa, ogzymsowana, z płytkim ryzalitem na osi, nad którym wystawka drugiego pietra, zwieńczona trójkątnym szczytem; przyziemie rozczłonkowane arkadowymi płycinami. Tyle katalog zabytków. Czy wiele z tego zapamiętamy?Na starej mapie z około 1830 roku budynek już jest widoczny. Powstał zapewne pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku. Pierwsze wpisy w księdze hipotecznej …

Końskie. Dom przy ulicy Warszawskiej 4 Czytaj dalej »

Przedstawiam z mojej kolekcji kolejny dokument i opaskę pochodząca z koneckiego getta. Tym razem jest to pismo Rady Starszych Ludności Żydowskiej z dnia 15 kwietnia 1942 roku do burmistrza miasta Końskie W. Knopińskiego, podpisane przez Prezesa Rady Starszych Josefa Rozena. Na dole odręczny dopisek burmistrza: Karę obniżam z powyżej [naprowadzonych] powodów na 500 zł pod warunkiem wpłaty do kasy w dniu dzisiejszym. Knopiński …Między gettem, a stroną aryjską istniała łączność …

Końskie. Korespondencja z getta (2) Czytaj dalej »