konecki tygiel narodów

Końskie. Zaginiony świat Żydów – getto

Końskie, getto, ul. Rynek 2. Fotografię udostępnił Mateusz Partyka Trafił do mnie zestaw fotografii, swoistej niemieckiej inwentaryzacji – dokumentacji z getta i nie tylko. Fotografie starannie, precyzyjnie opisane, z podaniem: nazwy ulicy, numeru posesji i nazwiskiem właściciela (?). Budynki te w większości nie istnieją. Getto. Jest jeszcze pozornie „spokojnie”, trwa codzienna krzątanina, przebudowa ulicy Rynek, sklepy mają jeszcze swoich klientów, widoczne opaski z gwiazdą Dawida, granatowa […]

Końskie. Zaginiony świat Żydów – getto Czytaj dalej »

Zaginiony Nowy Świat. Końskie, szkoła wyznaniowa Talmud-Tora

Końskie ul. Wjazdowa (dawniej Nowy Świat) – fotografia z przełomu lat 50/60 dwudziestego wieku.  W głębi zabudowania fabryczne z wysokim kominem – d. Fabryka Ceramiczna Elka.  Fotografia z kolekcji Ryszarda Cichońskiego Ulica Nowy Świat w okresie międzywojennym Jak mogła nazywać się ulica łącząca ulicę Bóźniczną z kirkutem? Oczywiście Nowy Świat! Nazwę ulicy nadano nieprzypadkowo. Była to metafora, ale i nazwa związana z głęboką wiarą każdego wierzącego

Zaginiony Nowy Świat. Końskie, szkoła wyznaniowa Talmud-Tora Czytaj dalej »

Końskie – tragiczne wydarzenia 12 września 1939

…Któregoś dnia marca 1940 roku przyjechałem odwiedzić rodzinę w Końskich. Niewesoło. Oboje rodziców poważnie chorzy, opiekuje się nimi brat Józef i daleka kuzynka Natalia Rejecka. Na drugi dzień udałem się do Urzędu Skarbowego i do magistratu. Po załatwieniu spraw spotkał mnie tamtejszy urzędnik, pan Sycz, który opowiadał nieco o wrześniu 1939 roku. Wskazał mi wiszącą na ścianie fotografię z okazji przejazdu i krótkiego pobytu w Końskich samego Hitlera. Zapytałem

Końskie – tragiczne wydarzenia 12 września 1939 Czytaj dalej »

Barycz i żydowscy „haluce”

Barycz, ćwiczenia – próba orkiestry wojskowej. Pieczątka na fotografii: Fotografia artystyczna  F. Mankiewicza i A. Borowca w Końskich – zapewne połowa lat trzydziestych XX wieku Końskie w okresie dwudziestolecia międzywojennego nie posiadało stałego garnizonu. Miało tylko dwie wojskowe instytucje: Powiatową (Rejonową) Komendę Uzupełnień i Obóz Ćwiczebny Barycz, dawny letni rosyjski obóz wojskowy „Gołofiej”. Grupowano na nim pod koniec XIX w. na letnich ćwiczeniach najmniej korpus

Barycz i żydowscy „haluce” Czytaj dalej »

Piekło w „kotle ruskobrodzkim”

Ruski Bród koło Przysuchy – szesnastego stycznia 1945Jest tuż przed świtem. W oddali, od strony Stąporkowa słychać głuche dudnienie dział. Od wczoraj w okolicy Ruskiego Brodu i Kuźnicy zaroiło się od niemieckich patroli zwiadowczych. Żołnierze wypytywali moją matkę, czy nie widziała Rosjan. Jeszcze tu nie dotarli. Wyszedłem za potrzebą i ujrzałem w szarości dnia kilkaset sylwetek ludzkich, idących cicho w stronę Kacprowa. Przy moście stała niemiecka pancerka i dwa motocykle, a w stronę

Piekło w „kotle ruskobrodzkim” Czytaj dalej »

Cadyk z Radoszyc

Radoszyce. Budynek przy ul. Ogrodowej 19 – rabinat, czyli dom rabina. Obecnie w budynku znajduje się Komisariat Policji. Fotografię wykonał Tadeusz Czarnecki w 1987 r. Wielkim uznaniem w okolicach Końskich cieszył się cadyk z Radoszyc [mowa jest o latach tzw. przedwojennych]. Dla Żydów w Końskich i okolicznych osadach i miasteczkach osoba tego cadyka była święta! On był wyrocznią, on rozstrzygał wszystkie spory, on udzielał rad… O nim opowiadał mi pan

Cadyk z Radoszyc Czytaj dalej »

Końskie – ul. Pocztowa 2, Plac Kościuszki 1 (budynek narożny)

W Katalogu zabytków sztuki w Polsce sucha, lakoniczna informacja: Z kamiennym portalem bramy przejazdowej, w którego kluczu data: 1750, dnia 16 lipca i litery I. FH., przebudowany. Dla kilku następnych zdań tekstu spędziłem nad dokumentami wiele godzin, a tak naprawdę zostawiłem w tej kamienicy i na tym podwórzu magiczny okres dzieciństwa. Pierwszym znanym właścicielem wymienionym w zapisie z 7 stycznia 1816 roku jest Jan Frantz kupiec zamieszkanie prawne w Końskich obierający.

Końskie – ul. Pocztowa 2, Plac Kościuszki 1 (budynek narożny) Czytaj dalej »

Pierwszy konecki sklep wielkopowierzchniowy czyli Annotarg

W maju 1871 r. Annotagr był nieruchomością usytuowaną w rynku, oznaczoną numerami hipotecznym 232, policyjnym 220 i należącą do kupca Abrahama Joska Birencwejga, zamieszkałego w Końsku. Budowla była murowana, czworoboczna, parterowa, kryta gontem, z dwoma bramami i podwórzem, zajmująca powierzchnię około 6882 łokci kwadratowych; podwórze około 1980 łokci kwadratowych. Na zewnątrz mieściły się 32 sklepy i dwa kramiki, wewnątrz 40 kramików. Środkowa część budynku nad dwoma

Pierwszy konecki sklep wielkopowierzchniowy czyli Annotarg Czytaj dalej »

Końskie. Dom przy Placu Kościuszki 3

Z bramą przejazdową sklepioną kolebkowo z lunetami, ujętą od frontu w portal kamienny z rokokowym kartuszem w kluczu [Katalog zabytków…]. Jerzy Brzozowski w książce Końskie wczoraj i dziś pisze nieco więcej: …dom z XVIII wieku, przebudowany, z bramą przejazdową sklepioną kolebkowo z lunetami, ujętą od frontu w portal kamienny z rokokowym kartuszem w kluczu. Spróbujmy nieco zagłębić się w historię tego budynku. Obiecuję państwu, że będzie ciekawa.Pierwsza wzmianka o budynku pochodzi z 1743 roku.

Końskie. Dom przy Placu Kościuszki 3 Czytaj dalej »

Końskie. Dom przy ulicy Warszawskiej 4

Katalog zabytków sztuki w Polsce sucho i wielce naukowo podaje: późnoklasycystyczny 2. ćw. w. XIX; elewacja jedenastoosiowa, ogzymsowana, z płytkim ryzalitem na osi, nad którym wystawka drugiego pietra, zwieńczona trójkątnym szczytem; przyziemie rozczłonkowane arkadowymi płycinami. Tyle katalog zabytków. Czy wiele z tego zapamiętamy?Na starej mapie z około 1830 roku budynek już jest widoczny. Powstał zapewne pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku. Pierwsze wpisy w księdze hipotecznej

Końskie. Dom przy ulicy Warszawskiej 4 Czytaj dalej »