kapliczki i figury przydrożne

Pod ramionami krzyża. Miedzierza, kwiecień 1940

Miedzierza, pole „na Jaźwinach” – w miejscu starego drewnianego krzyża stanęła kapliczka.  Fot. KW, marzec 2012 Wschodzące słońce budziło ze snu mroźny poranek 6 kwietnia 1940 roku. Nastawała trzecia sobota astronomicznej wiosny. Poświata promieni nagrzewała ziemię i powietrze. Starodawnym obyczajem gospodynie w Miedzierzy wynosiły wietrzyć pościel rozpościeraną na plotach. Jak zawsze w sobotę zamierzały prać bieliznę, szorować garnki, a na zakończenie dnia zmywać do białości […]

Pod ramionami krzyża. Miedzierza, kwiecień 1940 Czytaj dalej »

Machory, nagrobna kaplica Dołęgów – dziedziców Machor pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu – patrona leśników

Machory, nagrobna kaplica Dołęgów – dziedziców Machor pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu,  przed odbudową. Fotografię udostępniono za pozwoleniem Urzędu Gminy w Rudzie Malenieckiej. We wsi Machory, na gruntach obecnie należących do Lasów Państwowych, znajduje się nagrobna kaplica dziedziców Dołęgów z XVII/XVIII wieku. Pod jej podłogą znajduje się krypta, gdzie chowani byli Dołęgowie. Dziwnym może się wydawać fakt pochówku Dołęgów nie na odległym cmentarzu w Żarnowie, już wtedy istniejącym,

Machory, nagrobna kaplica Dołęgów – dziedziców Machor pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu – patrona leśników Czytaj dalej »

Radoszyce, kaplica św. Jana

Radoszyce, kaplica św. Jana. Proszę zauważyć: na krzyżu kogucik kowalskiej roboty.  Fot. Tadeusz Czarnecki. Zbudowana w I połowie XIX w., usytuowana w rozwidleniu dróg wiodących do wsi Wilczkowice i Grodzisko. Budynek jest murowany z kamienia, otynkowany, założony na rzucie kwadratu. Elewacja północna – wejściowa z dużymi drzwiami przeszklonymi i dwoma oknami. Brak gzymsu. Szczyt obity drewnem. Elewacja wschodnia i zachodnia jednoosiowe, zamknięte górą wydatnym gzymsem. Elewację południową stanowi

Radoszyce, kaplica św. Jana Czytaj dalej »

Cygańska mogiła z epilogiem

W książce pt. „Eroica” poświęconej zagładzie przedborskich Żydów, ledwie epizodycznie wspomniałem o bestialstwie żandarmów niemieckich z Przedborza także wobec Romów. W pełni udokumentowany jest mord popełniony na członkach taboru cygańskiego w lesie chrzanowickim koło Kamieńska. Wtedy w lipcu 1943 r. zamordowano tam co najmniej 51 osób. Podałem tam również zdawkową informację o zamordowaniu przez Niemców dwóch rodzin cygańskich koło wsi Majstry pod Przedborzem. Mój przyjaciel z ławy szkolnej mgr inż. Kazimierz Stolecki

Cygańska mogiła z epilogiem Czytaj dalej »

Końskie, krzyże przy ulicy Nowy Świat (dzisiaj Wjazdowa)

Końskie, kamienny krzyż i drogowskaz z września 1939 r. Fragment ulicy Nowy Świat  (dzisiejsza ul. Wjazdowa). Fotografia z kolekcji Tomasza Wiśniewskiego, Bagnówka.com  (sep. 1939 nr 25) Przy ulicy Nowy Świat (dzisiaj Wjazdowa) stały niegdyś dwa krzyże. Pierwszy krzyż znajduje się w pierwotnym miejscu, to jest przy zbiegu ulic: Starowarszawskiej (dawniej Warszawskiej) i Wjazdowej (dawniej Nowy Świat). Pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XIX wieku i był związany z powtarzającymi się

Końskie, krzyże przy ulicy Nowy Świat (dzisiaj Wjazdowa) Czytaj dalej »

Wąsosz Stara Wieś. Kaplica, Hubal i jamnik Uduś – zamiast wstępu

Wąsosz Stara Wieś. Lata trzydzieste XX wieku. Przeglądałem stare rodzinne fotografie. Szukałem wizerunku jamnika noszącego niepospolite w tych stronach imię Uduś; o którym krążyły rodzinne anegdoty. Do leśniczówki Krzyż Greinerowski (Kamienny Krzyż) przywiozła go moim dziadkom jednej z przedwojennych zim w mufce ciocia Janina Gruszczyńska. Na jednej z fotografii mój wzrok przykuł sielski obrazek – fotografia może trochę upozowana. Panie odpoczywają przed domem z drewnianych bali, w wiejskiej,

Wąsosz Stara Wieś. Kaplica, Hubal i jamnik Uduś – zamiast wstępu Czytaj dalej »

Adamów k. Żarnowa, „kapliczka napoleońska”

Adamów koło Żarnowa „kapliczka napoleońska”. Według miejscowej tradycji,  została ona wzniesiona na początku XIX wieku w miejscu pochówku żołnierzy napoleońskich. Tuż obok południowej granicy powiatu opoczyńskiego i gminy Żarnów, w lesie znajdującym się niedaleko wsi Adamów i rzeki Czarnej – znajduje się taka oryginalna kapliczka, wykonana z polnych kamieni, które wieńczy krzyż. Według miejscowej tradycji, została ona wzniesiona na początku XIX wieku

Adamów k. Żarnowa, „kapliczka napoleońska” Czytaj dalej »

Piła k. Końskich, krzyż przydrożny

W ciepłą majową sobotę wybrałem się fotografować przydrożny krzyż w Pile. Po drodze, w Szabelni spotkałem starszą panią pamiętająca „mocno” przedwojenne czasy – szybko popłynęła opowieść. Wskazała miejsce, w którym stał młyn prowadzony przez moich pradziadków: Władysławę i Feliksa Janiszewskich, mieszkających tam zapewne od początku XX wieku. Rozmowa była długa i emocjonalna, z wrażenia nie zapytałem o nazwisko tej pani. Pamiętam, że pradziadek posiadał ogromne, sumiaste wąsiska. Ja, mały szkrab zastanawiałem

Piła k. Końskich, krzyż przydrożny Czytaj dalej »

Końskie. Las Karolinów – krzyż

Symboliczna mogiła jako jedna z wielu, znajduje się na przedłużeniu ulicy Spacerowej, na skraju lasu zwanym Karolinowem, przy drodze Końskie – Kazanów [po prawej stronie]. Dziś jest to skromny, zanikający kopczyk piaszczystej ziemi. Stary brzozowy krzyż zastąpiono metalowym. Jeszcze kilka lat temu była na nim zawieszona tabliczka z prawie zatartym napisem: Śp. poległy w lesie Karolinów [pod tym napisem wiersz]gdzieś potem w osiedlu

Końskie. Las Karolinów – krzyż Czytaj dalej »

Końskie. Krzyż w polu od strony południowej, obok działek OAZA

Na mapie miasta z roku 1830 jest zaznaczona ulica Pocztowa, która na wysokości ulicy Krakowskiej „przechodzi” w ulicę Miedzką (dzisiejsza Brzozowa), by na wysokości ulicy Polnej biec dalej na południe, ale już w formie polnej drogi. Ta droga mijała kolejno trzy (zaznaczone już na innej mapie z tego okresu) strugi – za trzecią rozwidlała się. Dróżka na wschód prowadziła do miejsca zwanego wówczas Księża Chojna i cmentarza cholerycznego (Stadnicka Wola), druga dróżka

Końskie. Krzyż w polu od strony południowej, obok działek OAZA Czytaj dalej »